10novembris

Transkripts

1 ZIEMEÏLATGALES LAIKRAKSTS aduguns VTreðdiena gada 10. novembris Nr. 87 (8185) CENA abonentiem 33 s tirdzniecîbâ 38 s Ìerboòa skice 2. Îsziòas Laba ziòa: Aicina uz labdarîbas vakaru Atver sirdi! 4.decembrî Balvu muiþâ seðos vakarâ gaidîs uzòçmçjus, iestâþu vadîtâjus un visus sabiedriski aktîvus cilvçkus uz labdarîbas vakaru Atver sirdi!. Dalîbas maksa divâm personâm bûs 20 lati. Vakarâ muzicçs grupa Otto un bûs citi pârsteigumi. Naudu ziedos Ziemassvçtku akcijai, kuru rîko Latvijas Sarkanâ Krusta Balvu komiteja un Balvu novada Bâriòtiesa. Akcijas mçríis ir sagâdât Ziemassvçtku dâvanas Balvu, Rugâju, Viïakas un Baltinavas novadu bçrniem no trûcîgâm ìimençm. Pieteikties var pa tâlruni Slikta ziòa: Nav kalendâra Vairâki lasîtâji sûkstâs, ka joprojâm nav saòçmuði Vaduguns kalendâru 2011.gadam, kaut gan laikrakstu jau ir abonçjuði. Uztraukumam nav pamata laikraksta abonementi krâsaino sienas pârliekamo kalendâru saòems kopâ ar vienu no pirmajiem 2011.gada laikraksta Vaduguns numuriem. Interesanta ziòa: Atsauc iesniegumu Rugâju novada domes septiòi deputâti, kas aizvadîtajâ nedçïâ iesniedza lûgumu par ârkârtas domes sçdes sasaukðanu, savu prasîbu ir atsaukuði. Plânots, ka domes sçde notiks 22.novembrî. Savukârt ðo piektdien domç notiks paplaðinâtâ Finanðu komitejas sçde. Nepalaid garâm: Vientuïie pensionâri var saòemt kafiju Sarkanâ Krusta Balvu komiteja dara zinâmu, ka Balvos, Raiòa ielâ 52, Bâriòtiesâ, Balvu pilsçtas vecie un vientuïie pensionâri, kuriem nav bçrnu, var saòemt Merild akcijas kafiju. Nâkamajâ Vadugunî Startç Balvu novada basketbola lîga Grozos krît oranþâ bumba Par godu Mârtiòam. Sens ticçjums vçsta, ka par godu Mârtiòam kauj gaili vai vistu. Var iet arî èigânos, izrâdît sevi un apskatît tâs mâjas, kur citâdi nav iespçjams nokïût un redzçt, kâ saimnieki dzîvo. Mârtiòð piekar atslçgas Laiks pasaka priekðâ: paskaties vien dabâ un sajutîsi tâs ritmu. Jau noticis pagrieziens uz ziemas pusi, un ðodien ir tieði Mârtiòdiena. Latvieði izsenis zinâjuði, ka ðî diena ir îpaða. Tâ pieliek punktu pçdçjiem nopietnajiem saimnieciskajiem darbiem, raþai jâbût novâktai, noliktai un ïaudîm gataviem pârlaist ziemas garo laiku. Dârzi, lauki tukði, salu un sniegu gaida rudens arums. Labam saimniekam jâbût sarûpçjuðam Nevar izbraukt krustojumu. visu, lai pârdzîvotu garo ziemas cçlienu. Ne velti ir tik daudz ticçjumu un teicienu saistîbâ ar ðo dienu. Ja Juris (23. aprîlis) iezîmç lauku darbu laika sâkumu, tad Mârtiòð ir visu svarîgo darbu nobeigums. Un teiciens tâds: Ja Mârtiòð rudenî klçts durvîm sakar atslçgas priekðâ, tad Juris pavasarî tâs uzlauþ. Ar labu vârdu aizvadîto cçlienu vçrtç zemnieku saimniecîbas Avotiòi saimniece Zinaîda Kovðova Baltinavas pagastâ. Lielâkais prieks par piena devçjâm, jo piena kvotas gadam vien astîte palikusi - no vajadzîgajâm 89 tonnâm pârdotas 70 tonnas. Ganâmpulkâ ir govis, kuru raþîba sasniedz 7-8 un vçl vairâk tonnas gadâ. Bet tîrumu raþa gan varçja bût dâsnâka. Lai govju pulkam laba iztikðana, lopbarîbas graudus saimniecîbai ðoruden nâcâs iepirkt. Ar Mârtiòdienu saistâs arî svarîgi laika vçrojumi. Mûspusç labi pazîtais laika zîmju vçrotâjs Vilis Bukðs no Viïakas atzîst, ka tâ patieðâm ir. Viòð novçrojis, ka ticçjumam Ja Mârtiòos zosis pa dubïiem staigâ Ziemassvçtkos slidi- nâsies pa ledu tieðâm ir spçks. Tâpçc ðo un vçl daþus citus ticçjumus, piemçram, Ja Mârtiòi miglaini bûs mîksta ziema, var òemt vçrâ un likt aiz auss. Lîdzîgi Mârtiòu ticçjumi râda arî, kâds bûs nâkamais gads un siena laiks. Vilis pats Mârtiòu laiku uztver kâ balto ziemeïdçlu (gulbju) aizlidoðanu. Tas man ir îpaðs notikums, kad, nogrieþot pçdçjâs mârtiòrozes, paskatos debesîs un sadzirdu gulbju skumîgâs balsis. Un drîz pçc tam pa pçdâm seko sniegs, ar smeldzîgu pieskaòu balsî teic Vilis. M.Sprudzâne Govis ir slinkas, bet to var labot. Foto - A.Kirsanovs Spilgta, saulaina un mîïa Par ko jûsmo Anna ISSN lpp. 8. lpp.

2 2. V Treðdiena gada 10. novembris Vietçjâs ziòas Latvijâ Piestâjiens Pa ielu, kurâ atrodas redakcija, jau vairâkus rîtus un arî vakaros traucas dzeltenais âtrâs palîdzîbas mediíu busiòð, brîdinot ne tikai dot ceïu, bet arî vçstot - kâdu piemeklçjusi smaga nelaime. Nemanot piezagusies necieðama sâpe vai notikusi avârija. Reizçm visâ vainojams arî gadiem krâjies smagums, kas kâ ûdens pilieni izdobj pat cietu akmeni. Kâda paziòa nesen teica: Cilvçki tagad nomoka viens otru un paði sevi! Nejautâju, kas slçpjas aiz ðiem vârdiem, taèu sapratu, ka tas nebija saistîts ar cîòu par maizes riecienu burtiskâ nozîmç. Tas bija daudz dziïâk, smalkâk, bet smagâk. Manuprât, cilvçks citu cilvçku un pats sevi tagad mçìina izspiest kâ citronu. Ne tikai bezdarbs, bet arî sabiedrîbâ valdoðais Eiropas un jaunîbas kults paìçr ne tikai mâcîties, mâcîties un vçlreiz mâcîties, bet arî apmeklçt skaistuma salonus un trenaþieru zâles, ceïot un sabiedrîbâ apspriest smalkas psiholoìiskas un lîdzîga rakstura tçmas. Cilvçku ik uz soïa aicina bût ievçrotam, novçrtçtam, bût lîderim. Ðíiet, citâdi domâjoðiem ðajâ sabiedrîbâ nav vietas un viòu darbs un pienesums nav neko vçrts. Kaut gan japâòi sen jau atklâjuði, ka lîderi sabiedrîbai nedod tik daudz, cik daudz spçj dot kolektîvs darbs. Un vadzis lûst! Konfliktç ne tikai atseviðías personas, bet ðíeïas un dalâs kolektîvi, sabiedrîba. Kaðíis iet pa visu valsti! Ingrîda Zinkovska Budþetu iesniegs mçneða laikâ. Valdîba turpmâkajâs nedçïâs plâno strâdât saskaòâ ar ïoti spraigu darba grafiku, lai nâkamâ gada valsts budþeta projektu Saeimâ iesniegtu 7.decembrî. Plânots, ka Saeima budþetu pirmajâ lasîjumâ varçtu skatît 9.decembrî, bet otrajâ lasîjumâ parlamentâ to varçtu izskatît 17.decembrî. Problçmas ar KNAB. Konfrontâcija Korupcijas apkaroðanas un novçrðanas birojâ (KNAB) saasinâjusies un samezglojusies tiktâl, ka visaugstâkajâ valdîbas lîmenî tiek izteikti viedokïi par KNAB vadîbas maiòu. Kaislîbu çnâ paliek iecerçtâ iestâdes reforma. Premjers Valdis Dombrovskis izteicies, ka neizslçdz iespçju atbrîvot no amata iestâdes priekðnieku Normundu Vilnîti. Lîdzîgâs domâs ir arî bijuðais ìenerâlprokurors Jânis Maizîtis, kurð paudis viedokli, ka atkâptos no amata, ja netiktu galâ ar iestâdes vadîbu. Savukârt Saeimas priekðsçdçtâja Solvita Âboltiòa uzskata, ka no amata bûtu atbrîvojami arî abi viòa vietnieki - Juta Strîíe un Alvis Vilks. Jaunie ministri sola. Valdîbâ turpinâs solîjumu laiks. Vecâ un jaunâ iekðlietu ministre Linda Mûrniece ( Vienotîba ) sola nemazinât policistu algas un necelt pensionçðanâs vecumu. Viòas sarkanâs lînijas ir viss, kas attiecas uz cilvçku atlîdzîbu. Ministrei padomâ arî vairâki taupîbas pasâkumi. Arî jaunâ labklâjîbas ministre Ilona Jurðevska (ZZS) sola, ka nâkamâ gada budþeta konsolidâcija neskars pensijas un ìimenes valsts pabalstus. Pakâpeniska pensijas vecuma paaugstinâðana paredzçta tikai ar 2016.gadu. Nogriezîs par 20 latiem. Nâkamâ gada otrajâ pusç par 20 latiem varçtu samazinâties stipendiju apmçrs tâ dçvçtajâ 100 latu programmâ. Kopumâ 100 latu programmu turpinâs lîdz 2011.gada beigâm, pakâpeniski samazinot to vietâs, kur samazinâs bezdarbnieku skaits. Veidos pedofilu reìistru. Iekðlietu ministrija gatavojas iesniegt parlamentâ piedâvâjumu ieviest pedofilu reìistru, kas savulaik jau kâ ideja ir izskançjusi. Paðvaldîbâs bûtu jâbût sarakstam ar novados dzîvojoðiem no cietuma atbrîvotajiem dzimumnoziedzniekiem. Inflâcija sit mazâk turîgos. Mçneða laikâ patçriòa cenas pieuguðas vidçji par 0,4%,precçm par 0,6%, bet pakalpojumiem cenas samazinâjuðâs vidçji par 0,3%. Gada laikâ precçm cenas pieauguðas par 2,6%, bet pakalpojumiem tâs samazinâjuðâs par 3,2%. Prçmç dzejniekus. Par 2010.gada Ojâra Vâcieða literârâs prçmijas dzejâ laureâtiem kïuvuði dzejnieki Leons Briedis (par dzejoïu krâjumu Mijkrçðïa rokraksts ) un Jânis Rokpelnis (par dzejoïu krâjumu Nosaukums ). (No interneta portâla Delfi un laikraksta Latvijas Avîze.) Baltinavas novadâ Baltinavieði izvçlas ìerboòa skici Baltinavas novada deputâti oktobra sçdç akceptçja Ìerboòa skièu vçrtçðanas komisijas vçrtçðanas rezultâtâ augstâko novçrtçjumu ieguvuðo Artjoma Mahïina Baltinavas novada ìerboòa skici un nolçma to iesniegt apstiprinâðanai Kultûras ministrijâ. Novada ìerboòa skièu vçrtçðana ilga vairâkus mçneðus. Skièu vçrtçðanai novada dome izveidoja Ìerboòa skièu vçrtçðanas komisiju, iesaistot tajâ gan novada domes deputâtus, gan vçsturniekus, gan mâkslas lietpratçjus. Konkursa pirmajâ kârtâ 12 skièu paraugus novada ìerbonim iesniedza pieci vietçjie autori, pârsvarâ studenti - Ieva Sliðâne, Gunta Pudòika, Jânis Tabors, Lilita Kûkoja, Vilis Kaðs. Skièu paraugus varçja aplûkot novada domes mâjas lapâ, kâ arî tie bija izlikti iedzîvotâju apskatei novada bibliotçkâ. Autori savâs skicçs bija izvçlçjuðies attçlot daþâdus simbolus. I.Sliðâne Baltinavas novada ìerbonî vçlçjâs redzçt stilizçtu Baltinavas baznîcu, jo Baltinavas vârda pirmâ pieminçðana vçstures avotos saistâs ar pirmo katoïu baznîcu Keiðu kalnâ. Skicç bija attçlots arî ozola zars, jo novads bagâts ar ozoliem un tajâ atrodas arî Plieðovas diþozols. Lilita Kûkoja un Jânis Tabors savâs skicçs novada ìerbonî vçlçjâs redzçt vârpas un sauli, Gunta Pudòika - pakavu un âboliòa lapas, bet Vilis Kaðs pauda viedokli, ka Baltinavas novads Pieredzi lûkojot Apciemo kolçìus Rçzeknç Augustâ notikuðajâ Viïakas novada skolotâju konferencç pirmsskolas metodiskâs apvienîbas darba grupas dalîbnieki nolçma doties pieredzes apmaiòas braucienâ pie Rçzeknes pilsçtas kolçìçm. 5.novembrî Viïakas, Medòevas, Þîguru un Kupravas pirmsskolas izglîtîbas iestâþu skolotâjas, kâ arî Viïakas novada Izglîtîbas, kultûras un sporta nodaïas pârstâves ðo nodomu realizçja. Braucienu organizçja Viïakas novada pirmsskolas izglîtîbas iestâþu Metodiskâs apvienîbas vadîtâja Ilze Brokâne sadarbîbâ ar Rçzeknes bçrnudârza Zvaniòð metodiíi Ilonu Pabçrzu. Rçzeknç Viïakas skolotâjas laipni sagaidîja bçrnudârza Auseklîtis vadîtâja Zinaîda Bastrikina un metodiíe Vlasta Ðuïska. Iepazîstoties ar pirmsskolas izglîtîbas iestâdi, Viïakas novada pârstâves uzzinâja, ka Auseklîtî darbojas 3 bçrnu grupas ar latvieðu mâcîbu valodu un 3 bçrnu grupas ar krievu mâcîbu valodu. Bçrnudârza çka vasarâ renovçta, veikts remonts, moderni iekârtotas gan grupiòu, gan koplietoðanas telpas, bet aktu zâle pielâgota sporta nodarbîbâm. Viïakas novada pârstâves ar prieku konstatçja, ka sporta skolotâja ðajâ bçrnudârzâ strâdâ pilnu darba slodzi un vada ne tikai sporta nodarbîbas bçrniem, bet rîko arî sporta svçtkus un daþâdus pasâkumus. Sporta skolotâjs ar pastâvîgu slodzi ir gudra pieeja bçrnu fiziskajâ attîstîbâ, jo bçrnus nopietni sagatavo skolas gaitâm, uzskata Viïakas pirmsskolas izglîtîbas iestâdes skolotâja Guna Riþanova. Padalîjuðies pieredzç ar bçrnudârza Auseklîtis darbiniekiem, viïacçni devâs ciemos pie pirmsskolas izglîtîbas iestâdes Zvaniòð kolçìçm, kur viòus laipni sagaidîja vadîtâja Irçna Macanova un metodiíe, mûsu novadniece, Ilona Pabçrza. Nelielajâ ekskursijâ redzçtâs telpas mûs priecçja ar gaumîgu iekârtojumu un sniedza estçtisku baudîjumu, atceras pieredzes apmaiòas brauciena dalîbniece G.Riþanova. Viïakas novada pirmsskolas izglîtîbas iestâþu darbinieki labprât ir vieta, kur pçc vçturnieku minçjumiem varçja atrasties senâ Âbeles pils, tâdçï ìerbonî attçlojams pilskalns ar senu bûvi, kuras fonâ atrodas stilizçta âbele. Taèu pie visâm skicçm vçl bija nopietni jâpiestrâdâ, tâdçï izsludinâja skièu konkursa 2.kârtu. Ðajâ konkursa kârtâ ar divâm skicçm sevi negaidîti pieteica daugavpilietis Artjoms Mahïins. Vçrtçðanas komisija izvçlçjâs vienu no viòa skicçm, kurâ attçlots pakavs kâ vecais Abrenes simbols, kâ arî ietverts robeþas tuvums. Lidija Siliòa, novada domes priekðsçdçtâja, saka: Izvçloties Artjoma Mahïina piedâvâto skici, vadîjâmies no tâ, ka Baltinava vçsturiski atrodas senajâ Abrenes novadâ. Skicç ir arî uzsvçrts robeþas tuvums. Pakavs ar atvçrumu uz augðu, manuprât, simbolizç laimi un pârticîbu, kas nâk pagastâ iekðâ. Saule kâ simbols ir ïoti daudzos ìerboòos. Arî vârpas. Baltinava tik ïoti neizceïas ar raþoðanu, lai ìerbonî izvçlçtos ðo simbolu. Daþi komisijas locekïi iebilda arî pret âboliòa lapu attçloðanu ìerbonî, jo âboliòa lapas kâ atpazîðanas zîme saistâs ar padomju saimniecîbas laiku. Vienâ no Artjoma Mahïina skicçm bija arî ozola zîle, pamatojot ar to, ka te aug lielâkais ozols Latgalç, bet, taisnîbu sakot, ozols jau vairâkus gadus kâ ir nokaltis. Baltinavieði cer, ka viòu izvçlçtâ skice kïûs par novada ìerboni. Ðobrîd bijuðâ Balvu rajona teritorijâ tikai Baltinavas un Viïakas novadi vçl ir bez saviem novadu ìerboòiem. I.Zinkovska Baltinavas novada ìerboòa skice. Zilâ laukâ zelta pakavs ar galiem uz augðu, kreisais - zelta sâns, uz dalîjuma trîs melnie vairodziòi pâïa virzienâ. Skices autors Artjoms Mahïins savu ideju pamato ðâdi: Zilais fons ir Latgales reìiona tipiska krâsa, ko izmanto gan Latgales ìerbonî, gan arî vairâku ðî kultûrvçsturiskâ reìiona pilsçtu, novadu un pagastu ìerboòos. Ìerbonî attçlotâ galvenâ figûra - pakavs - ir Abrenes pilsçtas un apriòía simbols, kura sastâvâ kâdreiz ietilpa arî Baltinava. Zelta sâns ar melniem vairodziòiem saistâs ar bijuðo Abrenes (Jaunlatgales) pilsçtas ìerboni, kâ arî liecina par novada pierobeþas atraðanâs vietu. Melnie vairodziòi atspoguïo gan pakavus Abrenes ìerbonî, gan robeþas ðíçrsoðanas punktus. Ðis variants simbolizç tikai kultûrvçsturisko novada mantojumu, toties pakava figûra Latvijas komunâlajos ìerboòos ïoti reti izmantota - tikai Priekuïu novada Veselavas pagastam. Glîts telpu iekârtojums. Rçzeknes bçrnudârzos Viïakas novada kolçìes priecâjâs par gaumîgi, ar izdomu iekârtotajâm bçrnu rotaïu telpâm. izmantoja iespçju piedalîties arî bçrniem un viòu vecâkiem rîkotâjos rudens svçtkos. Arî ðajâ iestâdç strâdâ sporta skolotâja, kura aktîvi darbojas ar bçrniem un piedalâs visos pasâkumos, arî tematisko svçtku rîkoðanâ, uzsver G.Riþanova. Pçc tam, kad ciemiòi bija padzçruði kafiju un pamielojuðies ar gardo cienastu, metodiíe Ilona Pabçrza prezentçja savas iestâdes darba specifiku un pastâstîja par tâs darbîbas jomâm, jo Zvaniòð ir specializçtais bçrnudârzs, kur skolai gatavo bçrnus ar somatiskâm saslimðanâm. Metodiíe Ilona Pabçrza iepazîstinâja ciemiòus ar paðas uzrakstîto grâmatu Matemâtiskie priekðstati pirmsskolai, kurâ apkopoti metodiskie materiâli bçrnu sagatavoðanâ skolai. Viòa iedroðinâja arî Viïakas novada kolçìes uzdroðinâties un radît lîdzîgus darbus. I.Tuðinska Foto - no personîgâ arhîva

3 Aktuâli V Treðdiena gada 10. novembris 3. Kâ jaunieðos ieaudzinât patriotismu? Viedokïi Paskaties uz mums! ANDA LÎCE, dzejniece, publiciste, Triju Zvaigþòu ordeòa kavaliere Par kâju pameslu lai nekïûst vârds, ko ðodien izrunât gandrîz vai skaitâs kauns. Tas vârds mûþvecs un tomçr allaþ jauns. Tik stiprs ir ðis vârds, ka ap to grieþas visas tautas, lielas valstis un pavisam mazas ciltis. Gan tie, kam zeme auglîga, gan tie, kam tikai smiltis. Lai kâdos tâlumos tu nonâktu, ausîs ieskançsies DZIMTENE. Dzimt te. Ja gadâs citur, tad atgriezties tai vietâ, kurai, par tevi domâjot, ar savu pirkstu pieskâries ir Dievs. Kâ par ðo vietu stâvçt un kâ krist, kad ir tik bieþi nodots, aizliegts, krustâ sists? Kad cerîbu cik melns aiz naga, un ticîba kâ jâòtârpiòð te iedegas, te dziest. Kâ par ðo vietu stâvçt, ja spçka pietiek tikai ciest? Un mîlestîbas ko nu vairs par to, ar vârdu pelavâm tâ aizput prom. Paskaties uz mums! teic miíelîði. Kad gâjputni gaisos un lapas zemç krît no kokiem stâvus, mçs uzziedam un cieði ierindâ kâ karavîri stâvam. Mçs zemi sasildâm, kad saulei vairs nav spçka, uz mûsu zaïiem pleciem nokûst sniegs. Mçs Jâbût savas zemes patriotam KEVINS PENNERS, Balvu Valsts ìimnâzijas 9.klases skolnieks, jaunsargu organizâcijas dalîbnieks Patriotismu, manuprât, ieaudzinât nevar. Tas galvenokârt nâk no bçrnîbas, no tâ, cik daudz vecâki un skolotâji stâstîjuði par savu valsti un to, kâpçc svinam, piemçram, 18.novembra svçtkus. Lielâkâs klasçs var izkopt savu viedokli par ðo jautâjumu un uzzinât vairâk par savu valsti un patriotiskâm lietâm. Man 18.novembris kopð bçrnîbas saistâs ar Latvijas valsts dzimðanas dienu, bet Lâèplçða dienas patieso nozîmi sapratu tikai tad, kad sâku apgût Latvijas vçsturi. Sâkumâ priekðstatu par Lâèplçða dienas nozîmi man bija radîjuðas teikas par spçkavîru ar lielâm ausîm, kurð pârplçsis lâci uz pusçm. Bet tagad zinu, ka 11.novembrî tika padzîta Bermonta armija. Domâju, cilvçki paði vainîgi, ja nezina ðo datumu vçsturisko nozîmi. Ir kauna lieta, ka no vçstures stundâm nevar atcerçties vismaz to, kad ir mûsu valsts dzimðanas diena. Skolotâji dara diezgan daudz skolçnu patriotiskajâ audzinâðanâ, gatavojot daþâdus tematiskos pasâkumus un skaidrojot vçsturiskos notikumus. Apbçdina, ka daudzi skolçni nevçlas piedalîties patriotiskos pasâkumos. Varbût par to vairâk vajadzçtu runât ìimençs? Îpaði tagad, kad tuvojas valsts svçtki. Patriotismam, lai arî niecîgâ daudzumâ, jâbût katrâ cilvçkâ! Savukârt tam, kas vçlas bût Latvijas patriots, bet nespçj pieòemt valsts politiku, es teiktu, ka nav jâbût Saeimas vai politiíu izturam, jo esam mantinieki. Paskaties uz mums! teic dzimtas vecâs mâjas. Mums pamati ir zemç, bet jumts ar debesîm bez vârdiem sarunâjas. Kad mûsu pagalmus min sveðinieki, mçs savus ïaudis ilgi gaidît spçjam. Mums sava siena katram vçjam. Paskaties uz mums! teic lîèu loèu ceïi. Mçs ïaujam staigât dzîvajiem un veïiem. Mçs sapòos parâdâmies tiem, kas aizmiguði, un sadziedçjam ïauþu atmiòu kâ zâle dziedç mûsu puðumus. Mçs vedam pâri likteòplaisâm, jo esam iesâkuðies gaismâ. Fakti 1918.gada 18.novembrî tika proklamçta neatkarîga Latvija gada 11.novembrî tika atbrîvota Rîga no krievu pulkveþa Pâvela Bermonta un vâcu ìenerâïa Rîdigera fon Golca vadîtâs armijas. patriotam, bet savas valsts un zemes, kurâ viòð dzîvo, patriotam. Sevi es, protams, uzskatu par Latvijas patriotu. Tâ man ir iekðçja sajûta. Un grûti pat izskaidrot, kad un kâpçc tâ rodas. Man, piemçram, patîk latvieðu filmas un mûzika. Jaunsargos sâkotnçji iesaistîjos nenopietni un, drauga aicinâts, aizgâju pie skolotâja Valda Sçrmûkða. Tad kompânijas pçc gâju uz nodarbîbâm. Bet, jo vairâk piedalîjos pârgâjienos un daþâdâs sacensîbâs, îpaði orientçðanâs, jo lielâka radâs interese par jaunsargu aktivitâtçm. Ar laiku treðdienâs doties uz jaunsargu apmâcîbu telpu, mâcîties militârisma pamatus, jaukt un salikt ieroèus, kâ arî uzzinât daudz ko citu kïuva par manas dzîves nepiecieðamîbu. Nodarbîbâs iesaistâs ne tikai zçni, bet arî meitenes. Jaunsargu apmâcîbas nav tikai kara gudrîbu skola, mçs apmeklçjam sporta zâli, ðautuvi un baseinu. Uzskatu, ka jaunsargos vajadzçtu iesaistîties lielâkam skaitam skolçnu, jo tâ ir vçrtîga un nopietna laika pavadîðana. Viedokïus uzklausîja A.Socka Baltinavas novada domç 20. oktobra domes sçdes lçmumi Par autoceïu uzturçðanas klasçm Nolçma pieòemt saistoðo noteikumu projektu Par autoceïu uzturçðanas klasçm Baltinavas novadâ. Saistoðos noteikumus nosûtîja Reìionâlâs attîstîbas un paðvaldîbas lietu ministrijai caurskatîðanai. Nosaka malkas vçrtîbu Sociâlo un saimniecisko lietu komitejâ bija griezies novada paðvaldîbas Saimniecîbas daïas vadîtâjs Henriks Logins-Sliðâns ar lûgumu novçrtçt bijuðâs Pilskalna skolas çkas nojaukðanas rezultâtâ iegûtos 17 m 3 malkas, ko izmantos novada domes çkas apkurei. Deputâti nolçma malkas vçrtîbu izteikt pçc iepirkuma Malkas piegâde Baltinavas novada domei, Baltinavas vidusskolai, Baltinavas Intereðu un kultûras centram, pirmsskolas izglîtîbas iestâdei un muzejam. Finanðu nodaïas atbildîgajiem darbiniekiem uzticçja veikt materiâlo vçrtîbu uzskaiti un to iegrâmatoðanu. Precizç zemes platîbu Nolçma precizçt platîbu zemes vienîbai Baltinavas novadâ Rozâlijas no 0,2 ha uz 0,5265 ha. Izdara grozîjumus Izdarîja grozîjumus 2010.gada 21.janvâra saistoðajos noteikumos Par Baltinavas novada budþetu 2010.gadam, palielinot pamatbudþeta ieòçmumus par latiem. Saistoðos noteikumus nosûtîja Reìionâlo un paðvaldîbas lietu ministrijai. I.Zinkovska Viïakas novada domç 28. oktobra domes sçdes lçmumi Nolikumu apstiprina jaunâ redakcijâ Apstiprinâja Viïakas novada Bçrnu un jaunatnes sporta skolas nolikumu. Atzina par spçkâ neesoðu 2010.gada 20.maijâ pieòemto Viïakas novada Bçrnu un jaunatnes sporta skolas nolikumu. Lemj par nomas tiesîbu izbeigðanu Nolçma izbeigt zemes nomas tiesîbas ar Ludmilu Smirnovu, kuras deklarçtâ dzîvesvieta ir Vîtoliòi, Fabriku ciemâ, Ðíilbçnu pagastâ, par zemes nomu 3,4 ha zemes gabalam Sikspâròi ar 15.oktobri. Ðo lçmumu var pârsûdzçt Administratîvajâ rajona tiesâ, Rçzeknes tiesu namâ, viena mçneða laikâ no tâ spçkâ stâðanâs dienas. Izbeigs zemes lietoðanas tiesîbas Lçma izbeigt zemes lietoðanas tiesîbas Zinaîdai Bojevai un Martai Emîlijai Saidânei uz zemes vienîbu Parka ielâ 12, Viïakâ, Viïakas novadâ, ar platîbu 1832 m 3. Ieskaitîja ðî lçmuma pirmajâ punktâ nosauktâs zemes vienîbas paðvaldîbas piekritîgajâs zemçs. Lemj par zems vienîbu nomu Nolçma slçgt nomas lîgumu ar Viktoru Sobolu, kura deklarçtâ dzîvesvieta: Vîtoliòi, Fabriku ciems, Ðíilbçnu pagasts, par zemes nomu ar platîbu 3,4 ha un nosaukumu Sikspâròi uz 20 gadiem ar lietoðanas mçríi, kur kuras galvenâ saimnieciskâ darbîba ir lauksaimniecîba. Noslçdza nomas lîgumu ar Guntaru Sliðânu, kura deklarçtâ dzîvesvieta: Stabïevas iela 4-15, Upîte, Ðíilbçnu pagasts, par zemes nomu neapbûvçtajai zemes vienîbai ar platîbu 8,7 ha Lotuðu ciemâ, Ðíilbçnu pagastâ, uz 10 gadiem ar lietoðanas mçríi - lauksaimniecîba. Z.Logina Re, kâ! Aptaujas rezultâti Vaduguns mâjas lapâ Kâ jaunieðos ieaudzinât patriotismu? viss atkarîgs no ìimenes: (51%) hokejs vieno(!): (5%) tas ðobrîd nav aktuâli: (13%) jâievieð patriotisma audzinâðanas stundas skolâs: (13%) mani tas neinteresç: (18%) Kopâ: 39

4 4. V Treðdiena gada 10. novembris Reportâþa Militarizçtâ pârgâjienâ dodas vairâk nekâ simts dalîbnieku dalîbnieki Lai atzîmçtu Latgales Atbrîvoðanas cîòu 90.gadadienu, paaugstinâtu karavîru militâro sagatavotîbu un sekmçtu zemessargu, jaunsargu un skolu jaunatnes patriotisko audzinâðanu, 2.Zemessardzes novads sestdien noorganizçja militarizçtu pârgâjienu pa Latgales Partizânu pulka (LPP) kauju vietâm. 15 kilometrus garais pârgâjiena marðruts sâkâs Tilþâ un noslçdzâs Kârsavas novada Salnavâ. Pie Kâpessila kapiem. Pirmajâ pieturas punktâ Kâpessila kapos pârgâjiena dalîbnieki pieminçja Latgales Partizânu pulka krituðos. Kapos izveidotajâ obeliskâ, kâ zinâja stâstît Tilþas muzeja vadîtâja Rutta Silauniece, ievietota kapsula ar krituðo vârdiem, kâ arî vçstîjumu nâkamajâm paaudzçm. Izsniedz ieroèus. Pusstundu pirms pârgâjiena Edgars Kairiðs Zemessardzes 31.Aizsardzîbas pret masveida ieroèiem bataljona vîriem izsniedza ieroèus. Centra grupçjuma komandieris. Zemessardzes 31.Aizsardzîbas pret masveida ieroèiem bataljona komandierim pulkveþleitnantam Tomasam Delverim uzticçja vadît Centra grupçjumu, kura uzdevums bija uzbrukt Kârsavas virzienâ gada 9.janvârî Latgales partizânu pulka karavîri pirmajâ dienâ ieòçma Ruskulovas muiþu un Salnavu. Tâdu paðu uzdevumu militarizçtâ pârgâjiena dalîbniekiem deva 2.Zemessardzes novada komandieris pulkveþleitnants Aivars Valeniks. Vçsture vçl nav apzinâta. Pulkvedis Jânis Hartmanis uz pârgâjienu atveda jaunieðu grupu no Ogres. Jautâts, kâ vçrtç Latgales partizânu pulka (LPP) cîòas 1919.gada nogalç un 1920.gada sâkumâ, pulkvedis atzina, ka partizânu pulka varoòdarbi joprojâm nav apzinâti: Valsts vçstures arhîvâ nav kaujas darbîbas þurnâla, tâpçc vçsturniekiem vçl ir krietni daudz darba, lai apzinâtu, kas un kâ bijis. Pârsteidz fakts, ka pusgada laikâ no tâ saucamajiem zaïajiem partizânu pulciòiem izdevâs izveidot pulku. Tas ir fantastisks rezultâts. Jâiet taisni! Par to, kur atrodas Kâpessila kapi, neliecina neviena norâdes zîme. Pie Kâpessila kapiem dzîvojoðais 77 gadus vecais Staòislavs Loèmelis zinâja teikt, ka kapos ir ievçrojams piemineklis Latgales Partizânu pulka krituðajiem. Nezinu, kâpçc uz ðo vçsturisko vietu nav nevienas norâdes zîmes, viòð atzina. Jâpiebilst, ka ðî pieminekïa jeb obeliska uzstâdîðana izmaksâja Ls 5 000, un 500 latus tâ izveidei ziedoja Kârlis Ulmanis. Viss bûs kârtîbâ! Pirms militarizçtâ pârgâjiena zemessardze Lolita Berne un serþante Ingrîda Roslova atzina, ka viss bûs kârtîbâ. Viòas neðaubîjâs, ka izturçs. Pçdçjos gados patriotiskâ audzinâðana kïûst arvien mçrítiecîgâka, piebilda daiïâ dzimuma pârstâves. Apârstç kâjas. Pçc pirmajiem pârgâjienâ noietajiem 6,5 kilometriem nâcâs secinât, ka daudzi jaunieði noberzuði kâjas. Lindu Pastari no Kârsavas tas nesarûgtinâja. Hokejs, Dziesmu svçtki un zemessardze tâ ir visefektîvâkâ patriotiskâ audzinâðana, viòa teica. Dod uzdevumu. 2.Zemessardzes novada komandieris pulkveþleitnants Aivars Valeniks pârgâjiena dalîbniekus sadalîja divos grupçjumos, kuru uzdevums bija atkârtot Latgales Partizânu pulka varoòdarbu. Jâpiebilst, ka pulkveþleitnants pârgâjienâ devâs ar trîs dçliem. Jaunâkais dçls Kristiâns (7 gadi) bija arî visjaunâkais pârgâjiena dalîbnieks. Pirmklasnieks, jautâts, kâ jûtas, paziòoja, ka izturçs it visu! Piemiòas mirklis gada 24.septembrî Latgales Partizânu pulka krituðajiem veltîto obelisku atklâja un iesvçtîja luterâòu draudzes arhibîskaps Grînbergs. Tilþas muzeja vadîtâja Rutta Silauniece pastâstîja, ka ðeit vienmçr bijuði ziedi arî padomju laikos. Atpûtas mirklis. Viktorija Savïaka no Gulbenes novada izmantoja izdevîbu atpûsties. Viòa pârgâjienâ devâs kopâ ar draugu Ediju no 25.kâjnieku bataljona. E.Gabranova teksts un foto

5 Vietçjâs ziòas V Treðdiena gada 10. novembris 5. Treðdienas saruna Sports septiòas dienas nedçïâ EDGARS KAÏVA ir Balvu novada sporta metodiíis, vada biedrîbu Bastions Balvi un pçc augstskolas beigðanas atgriezies savâ pirmajâ skolâ - Stacijas pamatskolâ, kur strâdâ par sporta skolotâju. Viòð uzskata, ka cilvçki arî citur pasaulç ir tieði tâdi paði kâ mçs, latvieði. Tâpat smaida, dusmojas, nîst un mîl. Viòð stingri saka, ka dzîvç ir ïoti svarîgi saprast otru cilvçku, dot viòam pozitîvas emocijas un neiespringt uz negatîvo. Cik Tev gadu? -Divdesmit èetri. Kâdi ir pirmie teikumi Tavâ darba un dzîves aprakstâ? -Pabeidzis Stacijas pamatskolu, Balvu Valsts ìimnâziju un klâtienç studçjis Latvijas Sporta pedagoìijas akadçmijâ, kurâ gads vçl jâmâcâs fizioterapija. Kur bija Tava prakses vieta? -Praksi izgâju Rîgas 41.vidusskolâ pie pedagoìes Tijas Tripânes, kura reizç ar manu sporta skolotâju Balvos Jâni Zakarîti ieguva titulu Gada sporta skolotâjs pasâkumâ Gada balva sportâ Tagad varu salîdzinât skolçnus lauku reìionos un Rîgâ! Un kâda tad ir atðíirîba? -Valda stereotips, ka bçrni Rîgâ ir labâki nekâ laukos. Sarunâ ar savu prakses skolotâju secinâjâm, ka skolçniem Rîgâ ir lielâks piedâvâjumu klâsts, kurâ viòi un vecâki nereti apmaldâs labâkâ un izdevîgâkâ varianta meklçjumos. Ir sporta klubi, biedrîbas, kino un daudz citu iespçju. Lauku reìionos ir tikai viena sporta skola, viena mûzikas vai mâkslas skola, un bçrni tâs apmeklç, nereti divas no tâm vai pat visas trîs. Tas ïauj skolçniem augt par vispusîgâm personîbâm. Vienîgais mînuss ir Latgales jaunieðu mazvçrtîbas komplekss, vismaz pirmajos studiju gados. Pats gan ar to nesaskâros - smçjos, ka labâk bût pirmajam puisim ciemâ, nekâ pçdçjam pilsçtâ. Kâ ir strâdât skolâ, kurâ Tavi bijuðie skolotâji tagad ir kolçìi? -Tas ir lieliski, jo paaudzes mainâs. Es jau tagad vçroju, ar ko atðíiras mana paaudze no tiem, kurus skoloju. Bçrni aug ïoti attîstîti, ar augstu inteliìences râdîtâju, taèu arvien lielâka kïûst plaisa starp viòiem un tiem, kuri degradçjas. Esmu ievçrojis, ka vecumâ no 15 lîdz 18 gadiem daudzi domâ tikai par sevi un nerespektç citus cilvçkus. Ko vari ieteikt jaunieðiem, kuri tikai plâno doties studçt uz kâdu no lielpilsçtâm? -Lai tikai studç! Un, ja vien tas iespçjams, studiju laikâ nestrâdâ. Ir daudz jâmâcâs, un darbs tam var traucçt. Ja nu vienîgi strâdâ savâ profesijâ. Jaunieðiem jâizmanto visas iespçjas, ko piedâvâ studiju gadi. Tu esi projâm no mâjâm, pats vari plânot savu naudu, laiku, pats - kontrolçt savas sekmes. Vai ar sportu esi draugos jau sen? -Mans pirmais sporta veids bija airçðana, bet treneris Artûrs Supe nomira, un mçs ar brâli Mârtiòu nokïuvâm pie labiem basketbola treneriem Balvu pilsçtâ - pie Aròa Voikas un Jura Íirsona. Tagad viòi ir mani kolçìi. Kâpçc atgriezies Kubulu pagastâ, savâ skolâ? -Tâ ir apstâkïu sakritîba. Rîgâ ilgstoði uzturçties man nekad nav paticis. Dzîvojot Rîgâ, var pazaudçt daudz laika, un arî dzîve tur dârgâka. Piemçram, lai Rîgâ maðînai nomainîtu riepas, vajag divas stundas, Balvos to var izdarît pusstundas laikâ. Vai Tevi nevilina ârzemes? Runâ, ka esi braucis uz kruîza kuìiem? -Jâ, ðovasar divus ar pusi mçneðus strâdâju uz kruîza kuìiem Anglijâ. Esmu apceïojis teju visu Eiropu, neesmu bijis tikai Spânijâ, Portugâlç, arî Anglijâ, taèu tagad ðai salai divreiz apkârt esmu apbraucis. Jâ, viens no motîviem bija iespçja nopelnît, to nenoliedzu. Taèu mâjup pârvestas arî daudzas atziòas. Varbût kâda noderçtu arî citiem? -Parasti latvieðus sauc par skaudîgiem, taèu ðî îpaðîba piemît arî citâm nâcijâm. Citi ir tieði tâdi paði cilvçki kâ mçs. Tikai katra tauta dzîvo savu dzîvi, un ðo attîstîbu ietekmç vçsturiskie Edgars Kaïva priecâjas par dzîvi un patîkamu darbu. Pçc studijâm viòð atgriezies darbâ savâ pirmajâ skolâ. notikumi. Nav tâ, ka Anglijâ visi ir smaidîgi un pretimnâkoði. Kâdi ir darbi, kas Tev jâpilda kâ Balvu novada sporta metodiíim? -Manâ pârziòâ ir visu novada èempionâtu rîkoðana un organizatoriskie darbi. Man jâsastrâdâjas ar visu pagastu sporta metodiíiem, ja tâdi ir, jâpârzina visu sporta zâïu noslogojums. Tas ir plaðs darba lauks, kas nereti kopâ ar sacensîbâm paòem teju vai visas septiòas nedçïas dienas. Priecâjos par Andra Kazinovska un Jâòa Strapcâna volejbola kluba Balvi komandu, kura ðogad uzsâkusi cerîgas spçles. Mûsu volejbolisti demonstrç augsta lîmeòa spçli. Prieks arî par Aròa Voikas komandas dalîbu pierobeþas lîgas sacensîbâs. Starta ðâviens dots basketbolam. Ðogad pirmo reizi spçlç tik daudz komandu - vienpadsmit. Ir divas - A un B divîzijas. Labi spçlçtâji ir Alûksnes, Rugâju komandâ, pârsteidza Vîksnas pagasta basketbolistu spçle. Ir vienîgi tiesneðu problçma, jo amatieru lîgas licence ir tikai vienam basketbola tiesnesim - manam brâlim Mârtiòam. Vçl ir doma sarîkot svçtkus uzòçmçjiem, jo parasti ejam viòus aicinât par sponsoriem. Esi bijis lûdzçja lomâ? -Esmu bijis gan devçja, gan lûdzçja lomâ, tâpçc zinu, ko tas nozîmç. Esmu gan atraidîts, gan atbalstîts. Ïoti priecâjos, ka uzòçmçji, kuriem paðiem neklâjas viegli ðajos ekonomiski grûtajos laikos, vçl ziedo naudu sportam. Ja bûs uzòçmçju sporta svçtki, noteikti pateikðos Virði, Amati, Agre Sports, Balvu Maiznieks, San-Tex un citiem uzòçmçjiem. Un kas ir Bastions Balvi? -Tâ ir mana biedrîba, caur kuru mçs piesaistâm Eiropas finansçjumu. Viens projekts jau ir realizçts, tagad gaidâm atbildi no Rîgas otram projektam. Vasarâ mûs iepazina kâ strîtbola sacensîbu rîkotâjus. Ir doma, ka mûsu biedrîba varçtu palîdzçt bçrniem Rasas pçrlçs, Ieviòâ kaut vai atvedot atrakcijas vai ar citâm sporta aktivitâtçm. Tu dzîvo Balvos? Ko dara brâlis? -Nç, dzîvoju kopâ ar vecâkiem Kubulu pagastâ. Jâ, ir liela mâja un laba sapratne, un ðî iespçja jâizmanto. Brâlis Mârtiòð studç Rîgas Tehniskajâ universitâtç, 3. kursâ. Kas Tevi apbçdina? -Te noteikti gribçtu minçt ïaudis, kuriem ir tâda kâ þults iekðâ. Un ne tikai gados vecâkiem, bet arî jaunâkiem cilvçkiem. Dari ko darîdams, vienalga bûs slikti. Daudzi ðodien neprot pasmieties paði par sevi, nav humora izjûtas un sapratnes. Un kas gan dzîvç var bût svarîgâks, kâ spçja saprast otru cilvçku, vairot pozitîvismu? Dzîvojam vienreiz, mums katram ir arî sava privâtâ dzîve, un tâ nav jâpiesâròo ar negatîvismu, nav sevî jâielaiþ pârmetumi. Un kas iepriecina? -Iespçja darît to, kas patîk. Iespçja novçrtçt vecâku ieguldîjumu un prasme iet tâlâk. Z.Logina Foto - Z.Logina Vadugunij gadâ aprit 60 gadi, kopð iznâk Vaduguns (sâkotnçjais nosaukums Balvu Taisnîba ), tâpçc visa gada garumâ centîsimies ielûkoties vçstures lîkloèos, ko pârdzîvojuði mûsu senèi gads 5.janvârî Balvu rajona sadzîves kombinâta galvenais inþenieris G.Èugurovs lasîtâjus informçja, ka 1988.gadâ uzòçmuma frizieri iecerçjuði piedâvât jaunas frizûras. Tâpat kombinâts plânoja izgatavot apavus mazajiem klientiem, bet namamâtçm piedâvât metâla vâciòus konservçðanai. Janvârî balvenieði turpinâja gatavoties pilsçtas 60.dzimðanas dienai un sprieda par pilsçtas nosaukumu izcelðanâs vçsturi:...daþâdâs sanâksmçs parasti ir popularizçta hipotçze par Balvu nosaukuma izcelðanos no vârda balva (apbalvojums). Citreiz, gan tikai garâmejot, tiek pieminçta hipotçze par Balvu vârda atvasinâjumu no franèu valodas, kur tas apzîmçjot skaistu vietu... Februârî rajona galvenais arhitekts V.Baðkirovs balvenieðus iepazîstinâja ar celtniecîbas plâniem:...gaïas kombinâtam top projekts sadzîves un administratîvâ korpusa bûvniecîbai, sadzîves pakalpojumu kombinâts cels veïas mazgâtavu un íîmisko tîrîtavu, patçrçtâju biedrîba paredzçjusi bûvçt veikalu Brîvîbas un Dârza ielu stûrî... Martâ lasîtâjiem omu uzlaboja kârtçjie citâti no skolçnu sacerçjumiem, piemçram:...viòð bija nabadzîga zvejnieka sievas vîrs; dziedâðana un strâdâðana bija viens no seno cilvçku darba veidiem; ceïâ uz meþu redzçju vâverîti, kura grauza èiekurus un citus dzîvniekus; ðeit valoda no manas mutes plûda kâ ûdens straume, ko sabiedrîbâ nevarçja pâr lûpâm dabût martâ ekspluatâcijâ nodeva Balvu slimnîcas jauno íirurìisko korpusu, bet atklâja 22.aprîlî. Aprîlî rajonâ sâkâs cukura bums, kad pçkðòi no veikalu plauktiem pazuda cukura paciòas:...veikalâ Steíentava no rîta bija atvestas 250 pakas (katrâ 12 kilogrami cukura). Taèu, izdarot pârbaudi, ap pulksten 16 veikalâ atradâs vairs tikai 235 pakas. Kur vçl piecpadsmit? Veikala vadîtâja S.A. izteica pretjautâjumu: Vai tik daudz var trûkt? Vçlâk noskaidrojâs, ka var. Divdesmit èetrus kilogramus S.A. bija pârdevusi traktoristam, kurð atveda kravu, tikpat daudz sev paíçrusi darbiniece noliktavâ. Bet 132 kilogramus cukura sadalîjusi veikala darbiniekiem... 5.maijâ, Preses dienâ, Vadugunî publicçti raksti par èakliem ârðtata autoriem, piemçram, Jâni Suharþevski, Arvîdu Ðneperu un Eglaines astoògadîgâs skolas 6.klases pionieri Lolitu Lûsi. Tâpat maijâ balvienieði uzzinâja, ka rajona Tautas deputâtu padomes izpildkomiteja pieòçmusi lçmumu Jâòa Logina vârdâ nosaukt topoðo Balvu pilsçtas ielu. Tâ ir jauna iela no Brîvîbas ielas lîdz Pïavu ielai. 1.jûnijâ rajonâ reìistrçja kooperatîvu Çdelveiss, kas darbojâs saimniecîbâ Liesma sabiedriskâs çdinâðanas nozarç. 23.jûnija numurs pirmo reizi laikraksta pastâvçðanâs vçsturç atvçlçts Lîgo svçtkiem. Pirmajâ lappusç lasâms raksts Jâòi atkal ir mûsu. 3.jûlijâ pie Balvu viesnîcas atklâja Bçrnu un jaunatnes parku, bet Brieþuciema etnogrâfiskais ansamblis un Viïakas kultûras nama folkloras grupas dalîbnieki devâs uz starptautisko festivâlu Baltica-88. Lasîtâji tolaik aktîvi sûkstîjâs, ka Balvos nav nepiecieðams jauns administratîvais nams, jo pietrûkst kultûras objektu vajadzîga mûzikas skola, bibliotçka, muzejs. Toreizçjais rajona Tautas deputâtu izpildkomitejas priekðsçdçtâjs J.Dûda paskaidroja, ka...lîdzekïi kultûras objektu celtniecîbai ne ðajâ piecgadç, ne lîdz 2000.gadam nav paredzçti jûlija Vadugunî publicçts 6 cilvçku (V.Bukðs, A.Buþs, J.Cibulis, G.Lielmanis, A.Puðpurs, A.Sliðâns) parakstîts aicinâjums izveidot Tautas fronti. Augustâ lasâmas vairâkas publikâcijas, ka Latvijai vajadzçtu atgriezt sarkanbaltsarkano karogu. Baltâ brieþa trasç notika divdesmitâs Vaduguns kausa izcîòas sacensîbas motokrosâ. 13.augustâ tautfrontieði noorganizçja sapulci Pionieru namâ un nolçma Vadugunij pieprasît izveidot Tautas frontes lappusi Atmoda. Pirmâ Atmodas lappuse laikrakstâ Vaduguns publicçta 27.augustâ. Septembrî darba gaitas uzsâka 13 jauni skolotâji. Latvijas Tautas fronte rajona vadîbai nosûtîja Atklâtu vçstuli, kurâ uzsvçrts, ka...cilvçku turpmâka ieplûðana no citâm republikâm nav pieïaujama oktobra numurâ publicçta interesanta Latvijas PSR Zinâtòu akadçmijas Vçstures institûta Lubânas arheoloìiskâs ekspedîcijas atskaite par divu mçneðu pçtnieciskajiem darbiem Ièas krastâ. Gada nogalç laikraksta slejâs lasâmi gan tautfrontieðu, gan partijas funkcionâru spriedumi par pârmaiòâm dzîvç. Viena puse apgalvoja, ka komunisti sâkuði rîkoties sparîgâk, enerìiskâk, uzstâjîgâk, otra puse pienâcis laiks demokrâtijai. E.Gabranovs

6 6. V Treðdiena gada 10. novembris Durvis Îsumâ Brieþuciema pamatskolâ spokojas 5. novembra vakarâ Brieþuciema pamatskolu savâ varâ pâròçma daþâdi moðíi, spoki un nelabie gari, un tikai skolçniem bija pa spçkam skolu izglâbt. 5.novembra vakarâ ðeit Helovîna pasâkumu rîkoja jaunieðu organizâcija Dynamite. 6.klases audzçkòi, kas bija atbildîgi par vakara pirmo daïu, pastâstîja pârçjiem Helovîna izcelðanâs vçsturi. Par pârsteigumu mazajiem brieþuciemieðiem izrâdîjâs, ka ðos svçtkus pirmie izdomâjuði nevis amerikâòi, bet gan senie íelti. Helovîna bûtîbu skolçni iepazina arî caur vairâkiem citiem radoðiem uzdevumiem. Ballîtç bçrni ne tikai izdejojâs paðmâju dîdþeju vadîbâ, bet arî izgâja cauri 3 baismu kambariem Apslçptâ manta, Guïoðais mironis, Nâvçjoðais kliedziens, kuros, izpildot daþâdus uzdevumus, atbrîvoja skolu no ïaunajiem gariem. Jaunieðu organizâcija Dynamite un Brieþuciema pamatskolas skolçni priecâjas par veiksmîgo sadarbîbu un sola, ka arî turpmâk notiks kopîgas aktivitâtes! Saòem veicinâðanas balvu Lai veicinâtu jaunieðu dziïâku interesi par komponista un rakstnieka Marìera Zariòa dzîvi un daiïradi, attîstîtu skolçnu radoðâs un pçtnieciskâs iemaòas, Rîgas Latvieðu biedrîba kultûras programmas Gaismu sauca 2010 ietvaros rîkoja kultûrvçsturisku apcerçjumu konkursu Ko tu zini par Marìeri Zariòu?, kurâ aicinâja piedalîties jaunieðus vecumâ no 15 lîdz 19 gadiem. Konkursâ piedalîjâs arî Þîguru pamatskolas skolniece Agnese Sergejeva ar darbu Marìera Zariòa vokâlâ, vokâli instrumentâlâ un kora mûzika. Þûrija nolçma nepieðíirt pirmâs trîs vietas nevienam no iesniegtajiem darbiem, ko bija iesûtîjuði 25 Latvijas skolu skolçni. Toties tâ pieðíîra vairâkas veicinâðanas balvas Ls 30 apmçrâ, un vienu no tâm saòçma arî Agnese Sergejeva. Ar prâmi uz Stokholmu Skolçnu rudens brîvdienâs Stacijas pamatskola saòçma ielûgumu izspçlçt vides izziòas spçles kruîza ceïojumâ Rîga Stokholma Rîga akcijâ Bçrni bçrniem. 6.klases skolnieces Sintija Pitkevièa, Karina Stepanova, Lîva Supe un skolotâja Gunita Pugeja devâs braucienâ ar prâmi Silja Festival. Stacijas skolçni akcijas dalîbniekus iepazîstinâja ar divâm paðu sagatavotâm vides spçlçm - Mûsu Zaïâs Pçdas Zemei un Ðíiro atkritumus!. Taèu tas bçrniem bija ne tikai darba brauciens, bet arî iespçja atpûsties. Brîvajâ laikâ meitenes kopâ ar skolotâju iepazina kuìi, satika klaunus un vçroja izklaides programmas. Mazos ceïotâjus izklaidçja populâri bçrnu deju un dziesmu ansambïi Knîpas un knauíi, Smaidiòð, Aliens. Kaut arî Stokholmas iepazîðanai bija atvçlçtas tikai daþas stundas, skolçni paspçja apmeklçt Vaska muzeju, kas uzcelts par godu lielâkajam lîdz mûsdienâm saglabâtajam 17.gs. kara kuìim pasaulç, apskatît daþâdas izstâdes par jûrnieku sadzîvi, kuìa bojâeju un atjaunoðanu. Stacijas skolas pârstâves apmeklçja arî Aquaria ûdens muzeju, kurâ iepazina tropu meþa laika apstâkïus un iemîtniekus. Akvârijos viòas tuvumâ apskatîja tâdus jûras iemîtniekus kâ jûraszvaigznes, koraïïus, haizivis un daþâdas sîkas zivtiòas. Ziemeïu muzejâ skolçni apskatîja vairâkas citas izstâdes, bet vçlâk, ejot gar krastmalu, nonâca vecpilsçtâ, kur viòus pârsteidza skaistâ Parlamenta çka un iespaidîgâ Karaïa pils. Foto - no personîgâ arhîva Atradums Studç mûziku Londonâ Daudzi droði vien atceras nesen televîzijâ redzçto ðovu O! Kartes akadçmija, kura uzvarçtâja Samanta Tîna kâ balvu saòçma iespçju studçt Tech Music school Londonâ. Lai cik tas nebûtu pârsteidzoði, balvenietim NORMUNDAM PETROVAM pat nebija jâpiedalâs talantu ðovâ, lai pilnveidotu savas muzikâlâs dotîbas ðajâ Londonas mâcîbu iestâdç. Pirmo reizi par skolu Normunds uzzinâja, skatoties vienu no O! Kartes akadçmija raidîjumiem. Biju patieðâm ïoti ieinteresçts, jo jau sen gribçju studçt mûziku ârpus Latvijas robeþâm, stâsta topoðais mûziíis. Par laimi puiða ìimene necçla iebildumus, un pçc kopîgas apspriedes pieòçma lçmumu jâpamçìina! Pçc tam, kad Normunda mâsîca palîdzçja viòu pieteikt uz noklausîðanos, abi posâs ceïam uz Londonu. Tech Music school pedagogi pietiekami augstu novçrtçja Balvu puiða muzikâlâs spçjas, tâdçï viòam atlika vien Rîgâ nokârtot IELTS eksâmenu angïu valodâ, sakârtot vçl daþus papîrus par iepriekðçjo izglîtîbu un skatuves pieredzi un pârcelties uz dzîvi aizjûras lielvalstî. Studçs vienu gadu Tech Music school, kas pasaules mûzikas standartiem atbilstoðus mûziíus sagatavo jau vairâk nekâ 27 gadus, Normunds studçs vienu gadu. To beidzot, viòð iegûs sertifikâtu dziedâðanâ. Ðajâ skolâ studentiem jâmâcâs piecas dienas nedçïâ, mâcîbu gads sadalîts trîs semestros - katrâ pa 10 nedçïâm, no kurâm pçdçjâ ir eksâmenu nedçïa. Gada laikâ topoðais mûziíis apgûs visdaþâdâkâs lietas - skatuves tehniku, mûzikas teoriju, klavierspçli, kompozîciju, balss produkciju, mûzikas lasîðanu, studijas iemaòas un daudz ko citu. Katru treðdienu kopâ ar kursabiedriem Normunds piedalâs koncertâ, kura laikâ katrs audzçknis saòem atzîmi par nedçïas laikâ apgûto dziesmu. Pagaidâm balvenietis ar studijâm ir ïoti apmierinâts un savu izvçli nenoþçlo: Studentiem dota liela brîvîba, un tas ir lieliski, jo ïauj izpausties katra individualitâtei. Pasniedzçji ir ïoti pretimnâkoði, ar lielisku humora izjûtu, îsti profesionâïi savâ nozarç! Lielas priekðrocîbas Normundam dod Balvos pabeigtâ mûzikas skola, tâpçc klavierspçle un mûzikas teorija, atðíirîbâ no daudziem citiem studentiem, viòam nesagâdâ nekâdas grûtîbas. Studijas izmaksâ samçra dârgi vairâk nekâ 5000 mârciòas gadâ. Mâcîbu maksa atkarîga no izvçlçtâs programmas, turklât tiem, kuri nedzîvo Eiropas Savienîbâ, studijas izmaksâ vçl dârgâk. Normunds atzîst, ka iespçju mâcîties viòam sagâdâja vecâki. Gribu, lai mamma un tçtis zina, ka es viòus ïoti mîlu! saka pateicîgais dçls. Grûtâkais bija pierast pie britu akcenta un saprast, nepârjautâjot vismaz piecas reizes, par ko cilvçki tur îsti runâ. Mâcâs vairâki latvieði Tech Music school zinîbas apgûst vairâki latvieði. Ðeit mâcâmies ne vien es un Samanta Tîna, bet arî puisis no Daugavpils, kurð apgûst basìitâras spçli, un meitene no Rîgas, kura, tâpat kâ es un Samanta, mâcâs dziedâðanu. Latvieðu starpâ izveidojuðâs draudzîgas attiecîbas. Samanta ðeit bûs tikai trîs mçneðus - mçs esam iedraudzçjuðies un ârpus stundâm bieþi pavadâm laiku kopâ. Nesen portâlâ draugiem.lv saòçmu vçstuli no Saipo, kurð studijas ðajâ skolâ uzsâks nâkamgad, pastâstîja Normunds. Draudzîgi viòð sadzîvo arî ar citu zemju studentiem - jaunieðiem no Korejas, Japânas, Kazahstânas, Krievijas, Francijas, Zviedrijas, Âfrikas valstîm un daudzâm citâm zemçm. Vislielâkâ skolas priekðrocîba, pçc Normunda domâm, ir tâ, ka ðeit var sastapt jaunieðus no visâm pasaules malâm. Jau pirmâ studiju mçneða laikâ Balvu puisis ar saviem kursabiedriem kïuvuði tikpat kâ par vienu ìimeni: Kopâ apmeklçjam koncertus, balles, spçlçjam biljardu, dziedam un, protams, mâcâmies! Ar jaunajiem studiju biedriem nav garlaicîgi, tomçr Normunds ilgojas pçc draugiem Balvos. Gribu sveicinât Edgaru, Valdi un Arlettu! Gaidu jûs ciemos! aicina jaunietis. Londonâ nekad nav garlaicîgi Londona ir vieta, kur nekad nav garlaicîgi, ja vien cilvçks ir aktîvs un mçìina visur iesaistîties, - uzskata Normunds. Pirmâ Muzicç Normunds Petrovs. Pabeidzot studijas Tech Music school, Normunds iecerçjis palikt Londonâ, lai turpinâtu mâcîties ðajâ jomâ. Viòð cer arî atrast pastâvîgu darbu, lai to darîtu par saviem lîdzekïiem. Tâlâku nâkotni puisis neplâno, bet filozofiski nosaka: Laiks râdîs! lielpilsçtâ pavadîtâ mçneða laikâ puisis jau iedibinâjis nelielu, bet savu tradîciju: Vismaz reizi divâs nedçïâs aizbraucu lîdz Big Benam un apçdu vafeles ar zemençm! Visvairâk Lielbritânijas lielâkâ pilsçta Normundu pârsteidza ar laika apstâkïiem, un tas nebija patîkams pârsteigums: Gandrîz katru dienu ðeit lîst, kïûst jau kaitinoði! Iespçjams, sliktâ laika dçï topoðâ muzikanta uzturçðanâs Londonâ sâkâs ar slimoðanu. Sâkumâ nelielas grûtîbas radîja arî valoda: Grûtâkais bija pierast pie britu akcenta un saprast, nepârjautâjot vismaz piecas reizes, par ko cilvçki tur îsti runâ, atzîst puisis. Lai gan aizjûras zemç dzîve pilna piedzîvojumu, Normunds ar nepacietîbu gaida Ziemassvçtku laiku, kad ciemosies mâjâs. Balvos bûðu no 11.decembra lîdz pat 3.janvârim, jo uzskatu, ka Ziemassvçtki ir jâsvin mâjâs! ZINÂÐANAI: Tech Music school (Londona) darbîbu uzsâka gadâ. Tâ sagatavo mûziíus turpmâkajai karjerai populârâs mûzikas industrijâ visâ pasaulç. Tech Music school uzòem studentus ar daþâdiem zinâðanu lîmeòiem - no iesâcçjiem lîdz profesionâïiem. Labâkâ reklâma skolai ir tâs absolventi, no kuriem ïoti daudzi aktîvi darbojas mûzikas industrijâ. Tech Music school lepojas ar saviem izcilajiem studentiem, kuri muzicç kopâ ar pasaules ranga izpildîtajiem, piemçram, Gary Husband (Level 42, Gary Moore), Ralph Salmins (Robbie Williams, Madonna), John Jorgenson (ìitârists, kurð muzicç kopâ ar Elton John), Richard Niles (aranþçtâjs un komponists: Paul McCartney, Rey Charles, West Life), Andy Newmark (bundzinieks, kurð darbojas kopâ ar Roxy Music, Stevie Wonder). Savukârt liela daïa studentu ir pasaulslavenu grupu sastâvâ, piemçram, Radiohed, Kylie Minogue, Mariah Carey, Madonna, Will Young, Celine Dione, The Charlatans un daudzâs citâs. Viengadîgâ pilna laika programmâ modernâs mûzikas izpildîðanâ mâcîbas uzsâk divas reizes gadâ oktobrî un martâ. Lappusi sagatavoja I.Tuðinska Foto - no personîgâ arhîva

7 Krusta zîmç V Treðdiena gada 10. novembris 7. Pieredze Lûdz mûþîgo mieru viòiem Novembrî daþâdu konfesiju pârstâvji piemin aizgâjçjus: notiek dievkalpojumi, kas veltîti miruðajiem, svecîðu vakari, skan psalmi un lûgðanas, tiek sakoptas kapsçtas. Pârdomâs par cilvçka mûþu un savâ dzîvç piedzîvoto dalâs AINIS KRONÎTIS, kurð aptuveni 20 gadus bçrçs pilda izvadîtâja pienâkumus. Garîgâs lietas A.Kronîti interesçjuðas kopð bçrnîbas. Lîdz dienestam armijâ viòð intensîvi studçja garîgo literatûru, îpaði Bîbeli. Bija doma kïût par mâcîtâju, bet tajos laikos mâca baþas, cik ilgi dievnami paliks atvçrti cilvçkiem, varbût tajos ierîkos zirgu staïïus vai kaltis, kâ daþviet arî notika. Latvijas brîvvalsts laikâ viòð aktîvi sâka apmeklçt baznîcu, tika ievçlçts draudzes valdç. Tomçr laika gaitâ tur radâs domstarpîbas, un A.Kronîti kâ citâdi domâjoðu cilvçku centâs atbîdît malâ. Varbût esmu nepareizs cilvçks, jo gribu bût pârâk taisnîgs? jautâ izvadîtâjs. Apvieno laicîgo ar garîgo Pavadot aizgâjçju, tuvinieki (paði vai pçc iepriekðçjas aizgâjçja vçlmes) izvçlas, ko aicinâs bçrçs izvadît miruðo. Citviet tas ir mâcîtâjs (katoïiem un pareizticîgajiem priesteris), citviet kâda persona, kas pilda izvadîtâja pienâkumus. Daudzreiz ir tâ, ka bçrçs runâ gan mâcîtâjs, gan izvadîtâjs. A.Kronîtis stâsta, ka runâjis un dziedâjis garîgas dziesmas daþâdâs bçrçs. Mâcîtâji izvada tikai garîgi, bieþi vien nepastâsta par miruðâ dzîves gâjumu. Man arî nepatîk, ka izvada tikai laicîgi. Es izvadîðanâ apvienoju laicîgo un garîgo, jo esmu ticîgs cilvçks. Daudzi nâkuði pie manis ar lûgumu izvadît miruðo, jo, redz, viòð nav bijis ticîgs cilvçks. Pajautâju cilvçkiem, kâpçc garîdznieku neprasa izvadît. Priesteris teicis, ja pie grçksûdzes viòa nebija, tad lai izvada, kas grib. Es neesmu nâcis virs zemes, lai kâdu sodîtu. Ðîs tiesîbas man nav dotas, lai tas paliek Dieva ziòâ. Neesmu atteicis nevienam cilvçkam, arî neticîgajam, jo negribu turçt ïaunu prâtu ne uz vienu cilvçku, lai arî bijuðas domstarpîbas. Par izvadîtâju eju labprât. Ticîgs cilvçks palikðu lîdz pçdçjam elpas vilcienam, atzîst A.Kronîtis. Viòð nedala miruðos luterâòos, katoïos vai pareizticîgajos, jo uzskata, ka Dievs ir viens. Ar prieku vçro ekumeniskos dievkalpojumus un to, ka daþâdu konfesiju pârstâvji spçj atrast kopîgu valodu. Katoïticîbas rituâls daudz neatðíiras no luterâòu vai citu konfesiju rituâliem. Tas galvenokârt atðíiras ar to, ka katoïticîbâ pieòemts personîgi izsûdzçt grçkus priesterim, uzskata pensionârs. Atceras dziesmas un tekstus A.Kronîtim ir ïoti laba atmiòa, par ko, piemçram, liecina tas, ka uz bçrçm neòem lîdzi nekâdus pierakstus, bet runâ no galvas. Atceras ïoti daudzas garîgâs dziesmas, ko dziedâjis bçrnîbâ un jaunîbas gados. Katrâ no dziesmu tekstiem saskata daudz brîniðíîgu un vçrtîgu atziòu, ko nedrîkst aizmirst. Var teikt, ka izvadîtâjs ir ar dzejnieka dvçseli, kas liek pamanît un priecâties par katru skaisti un labi izteiktu domu. Piemçram, Iesvçtîbâs, kas notika 1951.gadâ, A.Kronîtis atceras, ka dziesmu grâmatâ bija izvçlçta dziesma ar vârdiem: Aiz mums kâ dziïâ lejâ dus mûsu bçrnîba... Pensionâram patîk arî laicîgâs dziesmas. Viòð uzskata, ka, dziedot laicîgâs dziesmas par dabas skaistumu, mçs slavçjam Dievu. Ja Svçtajos Rakstos teikts, ka Dievs radîja debesis un zemi, tad dziesmâs par meþiem, upçm un citâm brîniðíâm dabas ainâm mçs slavçjam Dievu kâ Radîtâju. Lai gan iepriekð teiktajam piekrît ne visi garîdznieki. A.Kronîtis par garîgiem jautâjumiem vairâkkârt runâjis ar mûsu draudþu priesteriem un atzîst, ka patîk pârrunât ticîbas lietas. Lasot Bîbeli, bieþi vien rodas jautâjumi, ko var izprast tikai diskusijâs ar garîdzniekiem. Piemçram, pamanîjis, ka Vecajâ Derîbâ teikts,- aci pret aci, zobu pret zobu, bet Jaunajâ Derîbâ aicinâts uz piedoðanu un rakstîts,- ja sit pa vienu vaigu, pagriez otru. To var izmantot tie, kam ir tieksme uz pâri darîðanu, jo apzinâs, ka netiks sodîti, uzsver A.Kronîtis. Labestîbu un svçtumu nest sirdî Kas ir ticîba? Katrs no mums uz to var atbildçt citâdi, bet A.Kronîtis saka: Ticîba - tâ ir labestîba, ka mçs nejûtamies kâ visuvarenie, bet atzîstam, ka ir kaut kas augstâks par mums. Trîs reizes pie viòa bija atnâkuði jehovieði, lai piedâvâtu garîgo literatûru. Bet pensionârs skaidro, ka viòam mâjâs ir vairâkas Bîbeles, ka daudzas vietas no Svçtajiem Rakstiem var citçt no galvas. Saprotu, kâpçc citi jehovieðus nemaz nelaiþ istabâ. Tas tâpçc, ka nav ko ar viòiem runât. Es ar viòiem varu norunât 2-3 stundas, jo mani ðîs lietas interesç. Nav nozîmes, kâdâ valodâ lûdz Dievu, bet gan kâdu labestîbu, svçtumu nes savâ sirdî, kâds cilvçks esi savâ dzîves gâjumâ pret lîdzcilvçkiem, vai nenovçr- Ainis Kronîtis. Viòð sevi raksturo arî kâ taisnîbas cînîtâju. Bûdams savulaik draudzes valdç, kâ arî paðvaldîbas deputâts, risinâjis ne vienu vien nepatîkamu jautâjumu. Atbildîba ir jâjût, bet sîkumainam nevajag bût. Ja es bûtu Saeimâ, tad pateiktu savas domas. Man nevajag viòu tûkstoðus un miljonus, es par naudu neesmu nopçrkams, atzîst pensionârs, kurð sabiedrîbâ zinâms kâ daudzu aizgâjçju izvadîtâjs. tç viòus zemâk par sevi, uzskata A.Kronîtis. Viòð domâ, ka ticîbu nevienam nevajag uzspiest. Arî skolâ nevajadzçtu visu sîki skaidrot par ticîbas lietâm, bet gan stâstît par cilvçcîgumu un labestîbu, lai nedarîtu otram pâri. Skolâ, ja viens bçrns sit otram, cilvçki ar augstâko izglîtîbu to pamato tâdçjâdi, ka skolçniem bçrnîbâ darîts pâri. Es tam nepiekrîtu. Ja man darîja pâri, tad es uz savas miesas izjutu sâpes un sajutu dusmas uz to cilvçku, kurð nodarîja sâpes, nevis uz citiem. Ja tu otram dari pâri, tad tev ir tikai cilvçka izskats, nevis iekðçjs cilvçciskums, uzskata A.Kronîtis. Cilvçka mûþs lîdzinâs puíes dçstam Lai visi dzîvo Dieva mierâ. Arî mûþîbâ pavadot, saku, ka katram dots laiks no ðûpuïa lîdz kapam. Cilvçks ienâk pasaulç savas mîïâs mâmuïas apmîïots. Kas gan var bût svçtâks par mâti un viòas lielo mîlestîbu? Katram mums uzaust rîti, diena nes darba steigu, lîdz nogurstam, soïi paliek gausâki, lîdz Dievs aizdara mûsu acis un mçs aizejam tur, no kurienes nâkuði. Cilvçka mûþu varam salîdzinât ar puíes dçstu tas uzaug, uzzied, priecç mûsu acis, lîdz novîst, satrûd un paliek par to, no kâ nâcis, stâsta A.Kronîtis. Viedi vârdi uz kapa pieminekïa Vai bçrçs izvadîtâjam nav uztraukums uzrunât lielu skaitu pavadîtâju? Kapos man absolûti nav uztraukuma. Ja citi izvada, tad man acîs sarieðas asaras, jûtu lîdzi piederîgajiem. Ja izvadu pats, tad man vairâk jâdomâ par to, ko runâðu, saka izvadîtâjs. Gadu gaitâ sajûtas bçrçs nedaudz mainîjuðâs. Pirmajâs reizçs bija tâ, ka valoda neraisîjâs tik raiti, kâ gribçtos, bet ar laiku un pieredzi izvadîtâja pienâkumi grûtîbas vairs nesagâdâja. Divas reizes (1995. un 1996.gadâ) A.Kronîtim bija uzticçts vadît arî dievkalpojumu baznîcâ. Viòð atceras vârdus, ar kâdiem uzrunâjis klâtesoðos, un to, ka kâds pârpratis teikto. Sakot vârdus no Svçtajiem Rakstiem, ka Dievu var lûgt ne tikai baznîcâ, nav bijis domâts aicinât cilvçkus neapmeklçt dievnamu. Arî ikdienâ bieþi skaitu lûgðanas par cilvçkiem, lai dod prâtu, piemçram, tiem, kas vada valsti, kas citâdi domâ. Lai mçs kïûtu cilvçcîgâki. Svçtdienâs ne vienmçr aizeju uz baznîcu, skatos televîzijâ raidîjumus par garîgâm tçmâm. Mans tçvs, lai arî piedalîjâs baznîcas celtniecîbâ, uz dievnamu daudz negâja. Viòð ticçja, ka ir augstâks spçks. Bet vienai daïai ticîbas sludinâtâju neticçja, jo viòi ir tâdi paði mirstîgi cilvçki kâ jebkurð no mums. Tçvs labâk paòçma dziesmu grâmatu un nodziedâja kâdu dziesmu. Bet par aizieðanu mûþîbâ teica,- manâs bçrçs kâ no galda nost, tâ priecâjieties, jo jums dzîve jâturpina. Un tie darbi, ko nepaspçju izdarît, lai gulstas uz jûsu pleciem dzîves turpinâjumâ, stâsta A.Kronîtis. Viòð vienreiz uz kapa pieminekïa izlasîjis vârdus, kas aicina padomât par dzîves patiesumu. Tie skan: Cilvçk, apstâjies un padomâ. Kas tu esi, arî es kâdreiz biju. Un kas es esmu, arî tu kâdreiz bûsi. Foto - A.Socka Îsumâ Dzied psalmus par miruðajiem 6.novembrî Tikaiòu bibliotçkâ notika psalmu dziedâðana. Pieminçt miruðos bija atnâkuðas deviòas vietçjâs iedzîvotâjas, un psalmu dziedâðana ilga aptuveni trîs stundas. Lûgðanâs pieminçja tuviniekus un citus ciema iedzîvotâjus, kas apglabâti Lieparu, Dekðòu, Èuðïu un citos kapos. Psalmu dziedâðanu vadîja Zane Puïèa. Tikaiòos ðis nav pirmais novembris, kad skan psalmi par miruðajiem. Iepriekðçjos gados sievas dziedâja Upmalas sâkumskolas telpâs, vçlâk - bibliotçkâ. Pçc dziedâðanas sievas uzkavçjâs kopîgâs sarunâs un baudîja lîdzpaòemtos paðu gatavotos gardumus. Uz psalmu dziedâðanu viòas pulcçsies arî nâkamgad. Neapmierina mainîgâ informâcija Redakcijâ bija ienâkusi Terese no Balvu pagasta, lai pastâstîtu par svecîðu vakara apmeklçjumu. No Vaduguns lappusçm uzzinâju, ka svecîðu vakars Rozu kapos notiks 2.novembrî plkst Aizbraucâm uz kapiem îsi pirms pulksten 19, bet tur tikai dega svecîtes, prâvesta un citu cilvçku vairs nebija. Izrâdâs, svecîðu vakars sâcies pulksten 17. Vai tad cilvçks katru dienu var izstaigât uz baznîcu, lai uzzinâtu, uz kuru laiku pârcelts svecîðu vakars? Tâ kâ nedzîvoju pilsçtâ, mans vienîgais informâcijas avots ir laikraksts. Par ðâdu rîcîbu, ka pçdçjâs dienâs izmaina pasâkuma laiku, esmu ïoti neapmierinâta. Manuprât, prâvestam vajadzçtu atvainoties tiem cilvçkiem, kuri tika izmuïíoti, teica iedzîvotâja. Lîdzîgu stâstu uzklausîjâm arî no Baltinavas puses, kur cilvçki uzzinâjuði par mainîtu svecîðu vakaru datumu. Prâvestus diemþçl sazvanît neizdevâs, bet pieïaujam, ka, plânojot savlaikus svecîðu vakaru laikus, gadâs arî kâdi neparedzçti notikumi, kas liek mainît iepriekð noteikto datumu vai laiku. Diskutçs par Svçtdienas skolâm 20.novembrî Latvijas evaòìçliski luteriskâs Baznîcas Virsvaldes telpâs Rîgâ notiks Svçtdienas skolas skolotâju 3.konference, uz kuru aicinâti draudþu Svçtdienas skolu vadîtâji un skolotâji. Konferencç atskatîsies uz Svçtdienas skolu nozares darbîbu pçdçjos 3 gados, aplûkojot darba statistiku, izdotos mâcîbu materiâlus, notikuðos pasâkumus, formulçs secinâjumus un vîzijas par tâlâko darbîbu. Paredzçta arî informâcijas apmaiòa starp tâs dalîbniekiem, kâ arî vairâku aktuâlu jautâjumu izskatîðana, un notiks arî darbs grupâs. Lai vecums nav skumjð Notikumos, kas saistîti ar cilvçku aizieðanu mûþîbâ un viòu pieminçðanâ, bieþi vien ikviens cilvçks atskârst, ka pienâks brîdis, kad arî viòu piemeklçs vecums. Tilþas un Rugâju Romas katoïu draudþu prâvests Alberts Budþe aicina par to domât laikus un skaidro: -Kâ senâk, tâ arî mûsdienâs apcere par cilvçka vecumu nav iecienîta. Daudzi to uzskata par aizliegtu tematu, kaut gan par to vajadzçtu interesçties, jo katrs no mums agrâk vai vçlâk sagaidîs brîdi, kad bûs vajadzîga kâda palîdzîba. Tâ ir patiesîba, ka vecums ir rûgts, sâpîgs un nospiedoðs stâvoklis, un daþreiz atskan sauciens uz debesîm par bçrniem, kuri aizmirsuði par Dieva bausli: Tev bûs godât savu tçvu un mâti. * Vecums... Cilvçks arvien vairâk noliecas uz zemi, viòa acis paliek tumðas, ausis nedzird troksni, cilvçks paliek arvien nevarîgâks. * Vecums... Cilvçks nemîl troksni un ilgojas pçc klusuma un miera, savu dvçseli vairâk noskaòo sarunai ar Dievu un kavçjas atmiòâs. * Vecums... Vecumâ cilvçks meklç ceïu pie Dieva. Nâves tuvoðanâs liek domât par garîgâs dzîves padziïinâðanu, lai labi sagatavotos mûþîbai. Taèu ne vienmçr ir viegli koncentrçt domas lûgðanai, sirdsapziòas izmeklçðanai un noþçlai par grçkiem. Taèu Dievs palîdzçs, ja cilvçks uzticçsies Dievam. Daþâdi cilvçks pârdzîvo savu vecumu. Daþreiz vecums ir kluss un mierîgs kâ atvasara rudenî kopâ ar labiem bçrniem, mazbçrniem un mazmazbçrniem mîlestîbas un cieòas gaisotnç. Taèu notiek (un tas ir ïoti bieþi), ka vecums ir smags un skumîgs. Cik labi bûtu, ja katrs tçvs un mâte pirms nâves varçtu atkârtot vârdus, ko teica Tobija vecâki (Tob.5,18): Viòð bija mûsu acu gaisma, atbalsts vecumdienâs un mûsu dzîves iepriecinâjums. Lappusi sagatavoja A.Socka

8 8. V Treðdiena gada 10. novembris Laukos Îsumâ Dâliju gumus var dalît vçl tagad Rudenî ir îpaði jâparûpçjas par dâlijâm. Pat krâðòo Meksikas skaistuli, kam ðíiròu skaits pasaulç sniedzas vairâk nekâ 50 tûkstoði. Kâ to darît un kam jâpievçrð uzmanîba, pieredzç dalâs Baltinavas pagasta puíaudzçtâjs Antons Meþals. Viòð gumu norakðanu uzsâk 4-5 dienas pçc pçdçjâm spçcîgajâm salnâm, ïaujot barîbas vielâm no nosaluðajiem stublâjiem atgriezties gumos. Ideâli, ja todien nelîst un ir vçjains laiks, kas gumus apþâvç. Garants labâkai stâdmateriâla saglabâðanai ir gumu dalîðana, ko var darît (ja tas nav paspçts) arî vçl tagad. Katram puíkopim droði vien ir savs gumu saglabâðanas veids, lai pavasarî atkal bûtu ko stâdît dârzâ. Ideâli, kâ stâsta Antons, ja dâliju glabâtuvç ir plus 4-10 grâdi. Jâseko, vai puíu uzglabâðanas telpâ nav iemitinâjuðies grauzçji. Daudz sareþìîtâk gumus saglabât tiem, kas tos novieto sausâs un siltâs telpâs. Tad gumi var izþût. Situâciju var uzlabot, gumus apberot ar smiltîm, kûdru, skuju koku zâìskaidâm. Var pârsegt ar polietilçna plçvi. Laiku pa laikam gumus vajag apraudzît un bojâtos atlasît. Laiks garðaugu dârziòa plânam Balkanu kalnu saimniece Vija Kuïða aicina uzturâ lietot un mâcîties izaudzçt paðiem savus garðaugus, kas çdienam piedod ne vien daþnedaþâdas garðas nianses, bet bagâtina ar vçrtîgiem vitamîniem. Viòas paðas pieredze liecina, ka ðâdi gatavoti çdieni izdodas ïoti gardi un interesanti, un nav pagatavojami ar veikalos pirktajâm çdienu piedevâm. Laiks apdomât mazâ garðaugu dârziòa sortimentu ir tieði rudenî, jo tad vairâk brîva laika. Balkanos Vija Kuïða audzç èetru veidu piparmçtras, jo katrai tai citâdas garðas îpaðîbas. Viena, ko tautâ sauc par auksto mçtru, ir ar ïoti stipru un izteiktu garðu. Tâ, ko dçvç par âbolu mçtru, ir daudz maigâkas dabas un to lielâkoties izmanto dzçrienos garðas uzlaboðanai. Ir arî citronmçtra, kurai lapiòas smarþo pçc citrona, un tâs tçja aizgaiòâ nogurumu, palîdz uzveikt rudens depresiju. Starp reìioniem naudu nepârdalîs Pasâkumâ Lauku saimniecîbu modernizâcija iesniegto projektu finansçjums sasniedzis 91,4% no publiski pieejamâ. Lauku atbalsta dienests norâda, ka iesniegtie projekti paredz aptuveni 1300 jaunu tehnikas vienîbu iegâdi un 500 fermu, noliktavu un citu bûvju celtniecîbu vai rekonstrukciju. Zemkopîbas ministrs, kurð nâkamnedçï solâs apmeklçt Latgali, sola, ka starp reìioniem netiks pârdalîts publiskais finansçjums Lauku attîstîbas programmas (LAP) pasâkumâ Lauku saimniecîbu modernizâcija. Dûklavs gan atzina,- ja naudas apguve arî turpmâk nemainîsies, pie jautâjuma par lîdzekïu pârdali starp reìioniem bûs jâatgrieþas. Pçc ministra teiktâ, paðlaik Latgalç finansçjums netiek apgûts, un ðâda situâcija nav pieïaujama. Ministrs arî minçja, ka centîsies pârliecinât Latgales lauksaimniekus, lai viòi operatîvi pievçrstos ðî pasâkuma projektu izstrâdei un finansçjums paliktu Latgalç. Reìionâlajâs pârvaldçs, kur viss pieejamais finansçjums ðajâ LAP pasâkumâ jau beidzies, tiks pieðíirti vçl 20% no sâkotnçjâ finansçjuma. Balvu novada Lauku konsultâciju biroja speciâlisti atzîst, ka mûspuses lauku uzòçmçji ir visai aktîvi iepriekðminçtâ pasâkuma atbalstîtâji un projektu iesniedzçji. Meklçjam atbildi Lapsas drîkst piegâdât arî autovadîtâji -Vai autovadîtâji drîkst vest uz Pârtikas un veterinâro dienestu lapsas un jenotsuòus, kas atrasti nobraukti uz ceïa? Zinâms, ka nomedîtos dzîvniekus Pârtikas un veterinârâ dienesta Ziemeïlatgales pârvaldes Balvu filiâlç nogâdâ mednieki, par ko viòiem izmaksâ 7 latus par dzîvnieku. Pârtikas un veterinârâ dienesta (PVD) Ziemeïlatgales pârvaldes vadîtâja Mârîte Òukða skaidro, ka lîdz 10.decembrim PVD Ziemeïlatgales pârvaldes Balvu filiâlç no medniekiem pieòems 90 lapsas un jenotsuòus, par kuriem maksâs naudu. Ja autovadîtâji piegâdâs uz ceïa nobrauktu dzîvnieku, tad to paòems izmeklçðanai, bet naudu nemaksâs, jo ir svarîgi, lai nebûtu cietusi izmeklçjamâ parauga kvalitâte un testçðanas rezultâts bûtu objektîvs. Ðajos gadîjumos nav zinâms, cik ilgi nobrauktais dzîvnieks nogulçjis uz ceïa un tas, vai paraugs bûs derîgs izmeklçðanai. Autovadîtâjiem nevajadzçtu aizmirst, ka nobrauktais dzîvnieks var bût slims ar trakumsçrgu, tâpçc, to savâcot, vajadzçtu ievçrot droðîbas pasâkumus - lietot cimdus un dzîvnieka lîíi ievietot dubultâ polietilçna maisâ, tur atstâjot arî izmantotos cimdus. Pieredzi lûkojot Govs slinkums jâvçrð par labu Gandrîz trîs desmiti piensaimnieku, tostarp arî no Gulbenes un Alûksnes, apmeklçja Rugâju novada zemnieku saimniecîbâ Meþmalas organizçto mâcîbu seminâru par piena kvalitâti ietekmçjoðiem faktoriem. Seminârs notika gandrîz visas darbdienas garumâ un, kâ atzîst uzrunâtie dalîbnieki, bijis ïoti noderîgs un pârsteidzis ar uzaicinâtâ lektora prasmi stâstît par lopkopîbas tçmu ïoti saprotami, vienkârði un aizraujoði. Daþâdu novadu piena raþotâjiem bija iespçja uzklausît lektori un lopkopîbas speciâlisti no Saldus, kura vienlaikus ir Kurzemes un Zemgales Lauku konsultâciju biroja lektore, Liesmu Vicinsku. Seminârs bija organizçts divâs daïâs: teorçtiskajâ un praktiskajâ. Vispirms klâtesoðie noklausîjâs informâciju par to, kas nosaka un ietekmç laba piena kvalitâtes râdîtâjus, kâda loma ir lopu turçðanas videi, aprîkojumam, çdinâðanai, ìençtikai un tamlîdzîgiem jautâjumiem. Otrâ mâcîbu sadaïa notika kûtî, kurp seminâra dalîbnieki devâs, uzvilkuði speciâlus tçrpus. Balvu Lauku konsultâciju biroja speciâliste Hermîne Leiðavniece teic: Kûtî teorçtiskâs zinâðanas salîdzinâjâm ar praktiskajâ dzîvç îstenotajâm, pie reizes atceroties katrs savas zemnieku saimniecîbas pieredzi un meklçjot arî kïûdas. Uz kûti pçc piena Pienu cilvçce pazîst jau kopð vçsturiskiem laikiem, un joprojâm mûsu ikdiena nav iedomâjama bez ðiem produktiem. Pilnveidojoties tehnoloìijâm, piena pârstrâde gâjusi plaðumâ, vairojies arî kontrolçjoðo dienestu un likuma normu un prasîbu daudzums. Piena raþotâji, kuriem ðî lopkopîbas nozare attîstîta kâ uzòçmçjdarbîbas virziens un kalpo mçríim pelnît iztikas lîdzekïus, skumji atzîst, ka beidzies laiks, kad pie govîm varçja iet ar sirdi. Tagad ikdienas aprçíinus nâkas samçrot ar matemâtiku, jo sirdslieta kïuvusi par biznesu. Tâdçï arî visu laiku jâmâcâs, jâseko lîdzi jaunumiem un likuma normu prasîbâm. Piensaimnieki izmanto gan savus finansu iekrâjumus, gan piesaista Eiropas struktûrfondu lîdzekïus, un projektu îstenoðana ïauj uzstâdît modernas slaukðanas un dzesçðanas iekârtas, sakârtot slaukðanas telpas, iegâdâties lopbarîbas raþoðanas tehniku. Tam visam ir viens galvenais mçríis attîstît raþoðanu un piena pârstrâdes uzòçmumiem piegâdât labas kvalitâtes pienu. Piens sâkas ar govi vârda tieðâ nozîmç, tâdçï tik svarîgi zinât un ievçrot visu, kas ietekmç piena kvalitâti paðos tâ pirmsâkumos. Tâdçï speciâlisti runâ par dzîvnieku labturîbas noteikumiem un uzskaita galvenos faktorus, kas ietekmç govs labsajûtu. Ar to, pirmkârt, saprotot paðus turçðanas apstâkïus - vai stâvvieta ir pietiekami plata un gara konkrçtâs ðíirnes dzîvniekiem, kâds tur ir grîdas klâjums, vai govi slauc pareizi, un vçl bezgala daudz tamlîdzîgu jautâjumu. Speciâliste H.Leiðavniece atzîst,- lai arî piena raþotâjiem mûspuses novados paðiem ir ilgu gadu pieredze un zinâðanu piena lopkopîbâ netrûkst, tik un tâ ir svarîgi sîkumi, ko der atcerçties un ikdienas darbu steigâ atgâdinât ðâdos mâcîbu seminâros. Kaut vai to, cik liela nozîme ir dzirdinâðanai un pietiekamai ûdens caurtecei dzirdnçs. Speciâlisti uzsver: govs patçrçtais ûdens daudzums ietekmç saraþotâ piena daudzumu. Ja no govs gadâ izslauc, piemçram, 5-6 tûkstoðus litrus piena, tad dzirdnçs ik minûti jâieplûst lîdz 6 litriem ûdens. Ja ðis ûdens râdîtâjs ir vçl augstâks, no attiecîgas ðíirnes dzîvnieka, kuru arî labi un pareizi baro, sagaidâms vçl lielâks piena izslaukums. Seminâra praktiskajâ daïâ dalîbnieki arî pârbaudîja ûdens caurteci, pie reizes uzklausot lektores atgâdinâjumu, ka govs diemþçl ir slinks dzîvnieks. Viòa padzersies un iztiks ar tik ûdens, cik tai bez pûlçm pieejams. Ðo patiesîbu jo seviðíi der atcerçties vasaras karstumâ, lai nenâktos satraukties par strauju izslaukuma sarukumu. Mikroklimats tas ir svarîgi Labturîba nozîmç ievçrot arî mikroklimata parametrus kûtî. Govju kûtî temperatûrai nâktos bût 6-8 grâdus augstai, ar gaisa mitrumu lîdz 85%, nodroðinot pietiekamu gaisa apmaiòu un nepârkâpjot 70 decibelu trokðòa lîmeni. Jâbût arî pietiekamam pakaiðu slânim. Prakse liecina, ka vairums piena raþotâju kûtîs izmanto salmu klâjumus, jo tie labi uzsûc mitrumu, nodroðinot sausu guïvietu. Daþkârt par pakaiðiem izmanto siena vai skâbbarîbas atliekas, kas paliek neapçstas. Ðâds segums sablîvçjas, vairojas pûðanas baktçrijas. Speciâliste H.Leiðavniece saka, ka daïa mûspuses piena raþotâju kâ lçtâko un viòiem pieòemamâko pakaiðiem izmanto skaidu klâjumu. Tiesa, tâs jâglabâ zem nojumes, lai bûtu sausas. Citi priekðroku dod salmiem vai izlîdzas ar neapçstâs barîbas atliekâm. Mçslu izvâkðanai izmanto transportierus, un tîrît kûti, kâ atzîst speciâlisti, vajadzçtu vismaz trîsreiz dienâ, lai govju stâvvietâs nekrâtos mçsli un tur bûtu tîrs. Vçrîgam saimniekam par viòa govju veselîbu daudz ko priekðâ pateiks arî pïeku izskats, to kriðanas veids un troksnis. Iztiksim bez smiekliem, ja runa ir par dzîvnieku veselîbu un piena raþoðanu! Kâ mâcîts seminârâ, govs pïekai jâkrît ar vienmçrîgu atstarpi, nevis ar skaòu, kas atgâdina pïurkt. Un arî tâs izskatam ir nozîme. Ja govs pïeka izveidojas apaïa ar trîskârtas gredzeniem, kur nerçgojas garas barîbas ðíiedras vai nesagremoti graudi, viss ir kârtîbâ - çdinâðana normâla, dzîvnieki pârstrâdâ apçsto barîbu un jûtas labi. Ja pïeka ir tik cieta, ka atgâdina zirgâbolu vai gluþi pretçji ðíidra, kûts saimniekam jâpârskata dzîvnieku çdienkarte un jâpievçrð pastiprinâta uzmanîba piena devçju veselîbai. No kïûdâm jâmâcâs Mâcîbu seminâra praktiskajai daïai, ïaujot ienâkt un mâcîties paðas dzîvnieku kûtî, bija piekritusi Rugâju novada zemniece, ikdienas darbâ arî novada lauku konsultante SANDRA KAPTEINE. Ko ðî mâcîbu diena deva viòai paðai? Sandra atzîst, ka bija rçíinâjusies ar iespçju, ka mâcîbu dienâ viòas govju kûti kolçìi un lektore, iespçjams, pavçrtçs ar kritiskâku skatu un norâdîs uz kïûdâm. Pçc notikuðâ Sandras atziòa ir: Neko nenoþçloju, jo seminârâ uzzinâjâm daudz noderîga, un no kïûdâm taèu visi mâcâmies. Viòai paðai atklâjums bija par to, cik svarîgi ir nodroðinât atbilstoðu ûdens caurteci dzirdnçs, jo ûdens padeve jâsamçro ar govs dzîvmasu, ja mçríis ir iegût pietiekami augstu izslaukumu. Sandra teic: Lai manas raþîgâs govis gadâ izdotu vairâk par 7 tûkstoðiem litru piena, ûdens caurtecei, nospieþot govij dzirdnes mçli, minûtç jâbût 10 litriem. Mçs izmçrîjâm, un caurtece bija tikai virs 6 litriem. Tâtad manâ saimniecîbâ ir ko uzlabot, un es par to padomâðu. Bûvçjot kûti, dzîvnieku vietas tajâ ierîko vienâda izmçra, taèu govju izmçri tomçr ir atðíirîgi. Jâaizdomâjas arî par ðo aspektu, jo govju veselîbas traucçjumi tomçr atstâj iespaidu uz izslaukumu. Sandrai paticis arî uzzinâtais, kâ savâm govîm pats saimnieks ar testa palîdzîbu var noteikt somatisko ðûnu daudzumu pienâ. Tas svarîgi, rûpçjoties par tesmeòa veselîbu, lai savlaikus pamanîtu problçmas un nepârdotu sliktas kvalitâtes pienu. Apstâkïi ir labi Kupls slaucamo govju ganâmpulks - gandrîz 60 - ir zemnieku saimniecîbai Iesalnieki Brieþuciema pagastâ. Saimnieki PÇTERIS un LÎVIJA LOÈMEÏI vçrtç, ka viòu aprûpçtajiem dzîvniekiem ir labi turçðanas apstâkïi. Govîm ir piesietais turçðanas veids, kûtî pakaiðiem izmanto zâìu skaidas. Patlaban govis lielâko diennakts daïu dzîvo kûtî, taèu pusdienlaikâ iziet âra pastaigâs un apmeklç barotavu. Ja ir piemçroti laika apstâkïi, govis pastaigâs izlaiþ arî ziemas mçneðos. Saimniece atklâj, ka gadâ no govju pulka iegûst labu rezultâtu - izslauc vairâk par 6 tûkstoðiem litru piena no govs. Viòi tur gan Latvijas brûnâs, gan arî sarkanraibâs un melnraibâs govis. Rûpçjoties par dzîvniekiem, saimnieki aizdomâjuðies, ka vajadzçtu rast risinâjumu ragu problçmai. Govis tomçr ir katra ar savu raksturu, daþkârt uzvedas strauji un sabada viena otru. Risinâjums bûtu govju atragoðana. MINIMUMS GOVS LABSAJÛTAI Nepârtraukti pieejams labs dzeramais ûdens. Nepârtraukti pieejama atbilstoða barîba. Sausa, komfortabla guïvieta, iespçja brîvi atpûsties un atgremot. Droða pârvietoðanâs. Iespçja patverties aizvçjâ vai çnâ. Lappusi sagatavoja M.Sprudzâne

9 Profesija VTreðdiena gada 10. novembris 9. Sporta trenera darbs ir atbildîgs LUDMILA BEÏIKOVA ir Balvu Sporta skolas direktore, Balvu novada izglîtîbas, kultûras un sporta pârvaldes speciâliste sporta jautâjumos, taèu viòa ilgus gadus trençjusi vieglatlçtus, kuri guvuði ievçrojamus sasniegumus ne tikai Latvijâ, bet arî citâs valstîs. Citâ darbâ es sevi nevaru iedomâties, uzreiz atbild Ludmila Beïikova. Viòas ìimenç ar sportu nodarbojas visi. Vîrs Viktors paðlaik konsultç piecus izlases sportistus, varbût tâpçc sportu un savu darbu Ludmila sauc arî par vaïasprieku. Daudzi viòas audzçkòi bijuði valsts izlasç, un tas vien liecina par augstu sava darba meistarîbu. Viòa lepojas, ka sporta skolâ treneri ir ïoti zinoði un ar lielu darba pieredzi, ka pirmâ Ludmilas audzçkne Sarmîte Keisele tagad ir direktores vietniece, ar sportu draugos ir Iluta Balule, Imants Kairiðs un daudzi citi. Viòi mîl darbu, ko dara, jo ðajâ profesijâ citâdi nevar. Mani mâcîja, un es saku tâlâk,- ja esi izvçlçjies pedagoga profesiju, tu to izvçlçjies uz visu mûþu un tev par to jâdomâ gan skolâ, gan ìimenç, gan sabiedrîbâ. Mçs strâdâjam ar talantîgiem bçrniem, kuri paði izvçlçjuðies mûsu skolu un nâk uz to ar prieku acîs. Paðlaik aktuâls ir veselîgs dzîvesveids, un mçs mâcâm bçrniem ne tikai pareizi mest ðíçpu vai pârvarçt barjeras, bet mâcâm, kâ cînîties ar grûtîbâm, pieradinâm strâdât ar atdevi, iemâcâm bût godprâtîgiem pret otru komandas biedru vai pretinieku. Sportistiem ieaudzinâm savas zemes patriotismu un kâ to lepni nest pasaulç. Kolektîvâ bçrni ir kopâ ar saviem vienaudþiem, kopîgi risina savas problçmas, zaudçjumâ mierina viens otru, sakot, ka gan jau izdosies arî uzvarçt. Savâ darba praksç es bieþi lieku lîdzinâties kâdam vecâkam un pieredzçjuðâkam sportistam no paðu vidus, un grupas biedri kïûst par lielâku autoritâti, kas ar savu piemçru audzina citus. Vieglatlçti bieþi brauc uz sacensîbâm, tâ uzlabojot ne vien rezultâtus, bet arî savstarpçjo komunikâciju, stâsta trenere, piebilstot, ka savâ starpâ audzçkòiem problçmas atrisinât ir vieglâk. Starptautiskâs sacensîbâs uzlabojas arî sveðvalodu zinâðanas, viòi iepazîst citu tautu kultûru. Taèu ir daudz arî mînusu, jo Latvijâ trenera darbs ir zemu atalgots, brîvdienâs jâdodas Savu izvçli nenoþçlo Balvu novada domç. Tur Ludmila Beïikova strâdâ kâ izglîtîbas, kultûras un sporta pârvaldes speciâliste sporta jautâjumos. Viòa râda kalendâru, uz kura redzami sporta dejotâji, arî Ludmilas meita Viktorija. prom no ìimenes, pçdçjos gados jânodarbojas ar sponsoru meklçðanu, jo ir nepietiekams finansçjums. Taèu piedalîðanâs sacensîbâs ir ïoti svarîga. Ja nepiedalâs, audzçkòi zaudç motivâciju trençties. Lielâ sâpe joprojâm ir sporta bâze, jo Balvu stadionam nav treniòiem atbilstoða seguma, iepriekðçjais ir novecojis. Domâju, ka Balvu novada vieglatlçti jau sen pelnîjuði treniòiem un sacensîbâm piemçrotu stadionu. Vçl Ministru kabineta noteikumi no sporta pedagogiem prasa obligâtu kursu apmeklçjumu, taèu tie ir ne tikai dârgi, bet arî virspusçji, nekvalitatîvi, uzskata sporta skolas direktore L.Beïikova. Foto - Z.Logina Ko dara sporta treneris? Sporta treneris, izmantojot sporta metodikas paòçmienus, piemçram, daþâdus skrieðanas, lçkðanas, vingroðanas veidus, trenç sportistus, attîstot un pilnveidojot viòu vispârçjâs un fiziskâs îpaðîbas, kâ arî mâca viòiem izkopt tehniskâs un taktiskâs iemaòas attiecîgajâ sporta veidâ. Viòð plâno un vada sportistu treniòus un seko lîdzi viòu uzturam un veselîbas stâvoklim. Atkarîbâ no sporta veida un darba vietas, sporta treneris strâdâ vai nu ar vienu konkrçtu sportistu, vai ar vairâkiem sportistiem vienlaikus. Sporta treneris var trençt arî komandu, piemçram, futbolâ, basketbolâ, hokejâ. Sporta treneris, kas strâdâ ar veselu komandu, izstrâdâ sportistu darba programmu un treniòu plânus. Darba gaitâ viòð analizç komandas sasniegtos rezultâtus un lemj par turpmâko treniòu gaitu un slodzi. Sporta treneris pârzina arî vispârçjo psiholoìiju, jo viòð strâdâ ar cilvçkiem. Kur treneris strâdâ? Sporta treneri pârsvarâ strâdâ iekðtelpâs, speciâli aprîkotâs sporta zâlçs, bet, ja sportista treniòi noris ârâ, arî sporta treneri strâdâ ârpus telpâm, piemçram, stadionos, uz ûdens. Sporta trenera darba laiks atkarîgs no viòa darba vietas un sporta veida. Vai esi piemçrots trenera profesijai? Jâatbild uz jautâjumiem: Vai tev patîk nodarboties ar sportu? Vai tevi interesç daþâdu sporta spçïu noteikumi? Vai tu tos pârzini? Vai esi mçìinâjis organizçt kâdas sporta spçles savâ skolâ vai starp draugiem? Vai esi precîzs, atbildîgs, godîgs? Ja atbildes ir apstiprinoðas, var meklçt augstskolu un studçt par sporta treneri. Lai izaug veseli un stipri vîrieði ANITA GRÂMATIÒA Balvu Sporta skolâ jau 13 gadus strâdâ par sporta deju treneri, bet viòas darba stâþs kâ sporta pedagoìei ir jau trîs gadu desmiti. Ðobrîd trenere strâdâ ar vairâk nekâ trîs desmitiem sporta dejotâju lîdz trîspadsmit gadu vecumam. Anita Grâmatiòa stâsta, ka jau 4.klasç vçlçjusies bût par fizkultûras skolotâju. Vienîgi esot vecâkajâs klasçs, divus gadus vçl domâjusi par ârsta profesiju. Taèu izvçlçjusies studçt sporta pedagoìiju toreizçjâ Latvijas Valsts Fizkultûras institûtâ, tiesa, neklâtienç, taèu apvienot darbu ar mâcîbâm piecu gadu garumâ nebija viegli. Pirmâ darba vieta kâ sporta skolotâjai Anitai bija Vîksnas pamatskola, tad Viïakas vidusskola un tikai vçlâk uzsâkts darbs Balvu Sporta skolâ. Anitas ìimenç uzauguði pieci bçrni, un arî mâtes pieredzi viòa sauc par lielu zinâðanu krâtuvi, no kuras pasmelt brîþos, kad jâzina, kâ rîkoties darbâ ar audzçkòiem. Anita smaiïoðanâ un kanoe airçðanâ bija Latvijas izlases dalîbniece, tâpçc labâ atmiòâ palicis, kâ ar viòiem savulaik strâdâjis treneris Arnolds Dzelzskalçjs. Treniòos viòð sportistiem neïâva brîvgaitu, stingri kontrolçja, lai treniòi netiktu izlaisti vai kavçti. Viòð bija izvirzîjis mçríi komandai un to sasniedza. Smejos, ka reizçm gribçjâs, lai treneris pats nokavç, bet tâ nenotika, atceras Anita Grâmatiòa, piebilstot, ka vairâkâs sacensîbâs kâda no Latvijas smaiïoðanas un kanoe airçðanas grupâm bija lîderos. Atmiòâ Anitai palikusi sporta skolotâja Daila Ïeskova, nu jau aizsaulç aizgâjuðais treneris Artûrs Supe. Arî man, esot izlasç, bija uzdevums - es nedrîkstçju pieïaut Anita Grâmatiòa darbâ ar sporta dejotâjiem. Viòas kâ treneres gandarîjums ir bçrnu spoþâs acis, kad sasniegta uzvara un savâ priekâ audzçkòi grib dalîties ar skolotâju. pavirðîbu un arî tagad esmu trenere, kura prasa izpildît to, ko esmu paredzçjusi ceïâ uz mçríi. Katram audzçknim es izvirzu mazos mçríus, jo katrs ir atðíirîgs gan ar savâm fiziskajâm dotîbâm, gan uzdevumu apguves tempu, saka trenere. Viòa stâsta, kâ kopâ ar dejotâjiem priecâjas par uzvarâm, bet skumst, ja gadâs trauma. Gandarîjums ir divreiz lielâks, ja uzvara gûta cîòâ ar lîdzvçrtîgiem pretiniekiem. Taèu smagâks darbs Anitai ir tieði treniòprocesâ. Esmu stingra trenere, nepieïauju kavçjumus, prasu un gribu, lai prasîbas izpilda. Es ar bçrniem runâju tieði un atklâti, stâstu, kâ izturçties pret partneri, kâ sacensîbu laikâ, jo tas ir ïoti svarîgi, piebilst trenere. Viòa ir trençjusi gan 5- gadîgus bçrnus, gan 18-gadîgus jaunieðus, bet ne jau vecumposmos treneris redz grûtîbas. Sporta dejas - tâ ir tikpat smalka pasaule kâ balets vai sporta vingroðana, kur jâatstrâdâ katra kustîba, jâiegulda liels darbs. Taèu, ja bçrni izaug un aiziet, trenere nekad nenoþçlo ielikto darbu, bet priecâjas par katra turpmâkajâm veiksmçm un dzîves gaitâm. Anita Grâmatiòa uzskata, ka trenerim labi jâsadarbojas ar vecâkiem, jo tad arî sportiskie rezultâti bûs labâki. Bçrni vienu brîdi gandrîz jâpiespieþ iet uz treniòiem, un tad var palîdzçt vecâki, taèu ir arî tâdi, kuri paði atnâk un jau zina, ka grib tieði sporta dejas. Ar vecâkiem runâju mâcîbu gada sâkumâ un beigâs. Taèu viòi var nâkt un skatîties katru treniòu, ja vien bçrns nav tik mazs un neskrien raudâdams pie mammas vai tçva, saka A.Grâmatiòa. Viòa uzskata, ka svarîgas arî uzslavas, taèu tikai pelnîtas, un trenerim ðî smalkâ robeþa jâjût. Foto - Z.Logina Konstantîns Titorenko Balvu Sporta skolâ strâdâ par grieíu - romieðu cîòas treneri, un ðobrîd pie viòa trençjas trîsdesmit audzçkòi. Viòa pieredze ðajâ darbâ ir 26 gadi. Konstantînam Titorenko iegûtas divas augstâkâs izglîtîbas, jo pirms Sporta akadçmijas viòð pabeidzis Rîgas inþenieru aviâcijas institûtu. Ðo sporta veidu izvçlçjies jau 12 gadu vecumâ Novosibirskâ. Studçjot aviâcijas institûtâ Rîgâ, trençjies sporta biedrîbâ Lokomotîve. Arî divi gadi armijâ pagâja, meklçjot un atrodot iespçjas treniòiem. Pçc armijas kâ treneris strâdâjis sporta apvienîbâ Daugava, arî Lokomotîvç. Man kâ trenerim ir divi ïoti svarîgi uzdevumi. Pirmkârt: lai izaugtu stipri, veseli un vîriðíîgi vîrieði. Otrkârt: no daudziem puiðiem, kuri atnâk uz cîòas zâli, prast izvçlçties talantîgâkos un ar viòiem strâdât treniòos, lai sasniegtu augstu rezultâtu, uzskata treneris. Viòð domâ, ka galvenais ir mîlçt savu sporta veidu kopð bçrnîbas, un tikai tad var domât par trenera darbu. Kâ mînusu ðai profesijai viòð min zemâs algas, tâdçï daudzi to neizvçlas. Kaut gan viens Konstantîna audzçknis - Andrejs Supe - ðobrîd jau strâdâ par otro cîòas treneri tepat Balvos. Sacensîbas, kas pârsvarâ iekrît brîvdienâs, viòð sauc par svçtkiem, kuros var izdzîvot gan pozitîvas emocijas uzvaras gadîjumâ, gan negatîvas - par zaudçjumu, kuru pçc tam treniòos var vçrtçt un analizçt. Bez sacensîbâm skolçniem nav motivâcijas trençties, tâpçc tâs izvirzâm par mçríi. Vçl man kâ trenerim gribçtos, lai bieþâk man zvanîtu vecâki, interesçtos, kâ klâjas viòu bçrnam. Tagad ir otrâdi - zvanu es un uztraucos, kâpçc nav treniòâ, stâsta K.Titorenko. Viòð piekrît, ka tad, ja ar kâdu puisi strâdâts no 8 lîdz 18 gadiem, ðíirties ir grûti. Taèu viòu stiprina atziòa, ka pûliòi nav gâjuði zudumâ, puiði pieraduði pie slodzes, darbojas klubos un turpina veselîgu dzîvesveidu. Vçl trenerim jâbût labam psihologam, jo audzçkòiem ir tâ sauktâs psiholoìiskâs krîzes, kuras jâpalîdz pârvarçt. Tad es stâstu, ka ne jau rezultâts ir svarîgâkais, bet gan tas, kâds tu izaugsi, cik gudrs un stiprs dzîvç bûsi, piebilst treneris. Foto - Z.Logina Lappusi sagatavoja Z.Logina

10 10. V Treðdiena gada 10. novembris Dzîve Sudrabkâzas uzjundî sirsnîgas atmiòas Sestdien Balvu Kultûras un atpûtas centrâ pulcçjâs pâri, kuri Jâ vârdu viens otram teikuði pirms 25 gadiem. Balvu novada Dzimtsarakstu nodaïas meitenes, kuras sarûpçja ðo jauko un sirsnîgo pârsteigumu, zinâja teikt, ka Sudrabkâzas ðogad svin bijuðâ Balvu rajona 297 pâri. 211 laulîbas reìistrçtas Balvu Dzimtsarakstu nodaïâ, viòas piebilda. Reìistrç laulîbu pirmie Pirmo laulîbu 1985.gada 5.janvârî Balvu Dzimtsarakstu nodaïâ reìistrçja bçrzpilieði AINA un JÂNIS ZVEJNIEKI. Jautâti, kâdas sajûtas virmoja Sudrabkâzâs, Zvejnieku ìimene atzina, ka bijuði patîkami pârsteigti par sirsnîbu, kas valdîja Balvu Kultûras un atpûtas centrâ. Vçl pârsteigtâka biju, kad mûs izsauca parakstîties kâ pirmos. Tâ kâ uzvârda pirmais burts atrodas alfabçta beigâs, spriedâm, ka bûsim pçdçjie, priecâjas Aina. Ar Jâni viòa iepazinâs 1984.gada maijâ, kad strâdâja veikalâ par pârdevçju. Neatceros, ko Jânis pirka veikalâ. Toties labi atceros, ka viòð ïoti skaisti runâja. Es viòu joprojâm sauca par lakstîgalu saldmçlîti gada 4.decembrî Balvu Dzimtsarakstu nodaïâ iesniedzâm iesniegumu un tajâ pat dienâ aizbraucâm lîdz Gulbenei, kur Jânis man uzdâvinâja gredzentiòu. Ðis gredzens man bija pirkstâ arî Sudrabkâzâs. Savukârt kâzu dienâ gredzenu uzdâvinâja vîramâte, pastâstîja Aina. Viòa atceras, ka kâzu dienâ âra gaisa temperatûra bijusi zemâka par mînus 25 grâdiem pçc Celsija: Kâzas bija lielas, jo ciemiòu skaits pârsniedza simtu. Visgrûtâk klâjâs pavârçm, kuram nâcâs no pirmâ stâvâ esoðâs virtuves nest traukus un çdienus uz Bçrzpils vidusskolas treðo stâvu. Pçc kâzâm nâcâs secinât, ka daudzi trauki, tâ teikt, uz laimi ir sasisti. Tajos laikos trauki nebija tik viegli nopçrkami pirms kâzâm tos aizòçmâmies no radiniekiem un draugiem. Pçc kâzâm sasisto trauku vietâ atdevâm savçjos. Vârti Zvejnieku ìimenei bija tikai pie vidusskolas ârdurvîm. Tas, Ainasprât, ir loìiski, jo kâzinieki no Balviem ieradâs pçc pulksten 19, kad ârâ bija tumðs, turklât arî auksts. Zvejnieku ìimenç ir trîs dçli: Andris strâdâ Vâcijâ, Artis Anglijâ, bet jaunâkais Andis mâcâs 9.klasç Bçrzpils vidusskolâ. Vecâki labprât vçlçtos paauklçt mazbçrnus, kuru pagaidâm nav. Bet nav kur steigties, paspçsim, smej Aina. Viòa atbalsta vecâko dçlu vîziju, ka laulîbâ jâiestûrç tad, kad kaut kas dzîvç jau ir sasniegts. Tincinâti, kâds, viòuprât, ir ilgâs kopdzîves noslçpums, Zvejnieku pâris atzîst, ka, pirmkârt, tâ ir mîlestîba, otrkârt, sapratne. Lietderîgi arî vîrieðus palutinât caur vçderu. Ja Jânis saka, ka rudzu maize izdevusies, tad tâ tas patieðâm arî ir. Viòð ir mans visstingrâkais novçrtçtâjs, lepojas A.Zvejniece. Pirms 25 gadiem 5.janvârî laulîbas ostâ iestûrçja arî DZINTRA un AIVARS CIRCÂNI, kuri ðobrîd dzîvo Rçzeknç. Zîmîgi, ka viòiem arî ir trîs bçrni: dçls Aivis strâdâ Anglijâ, bet dvînes Karîna un Elîna mâcâs Latvijas Universitâtç un Rçzeknes Augstskolâ. Circâni sev droði var saukt par vecvecâkiem, jo viòiem Aina un Jânis Zvejnieki. Viòi atceras, ka pirms 25 gadiem kâzâs lustçjuðies divas dienas. Mums bija lieliski muzikanti no Smiltenes, atceras Aina. Bija vairâk nekâ desmit vârti Kriðjânieði INESE un JÂNIS KALNIÒI Balvu Dzimtsarakstu nodaïâ gredzenus mija 24.augustâ. Viòiem ir dçls Raivis, kurð strâdâ Rîgâ, un meita Evija, kura ðobrîd studç Rçzeknes Augstskolâ, kâ arî vada Kriðjâòu tautas namu. Inese, jautâta, kas paliks atmiòâ no Sudrabkâzâm, atzina, ka joprojâm jûtas pozitîvi uzlâdçta. Kâ var nepriecâties par tiem pârsteigumiem, kurus mums sarûpçja dzimtsarakstu nodaïas meitenes. Bija gan polonçze, gan ziedi, gan skûpsti, kâ arî ðampanietis. Tie, kuri ðajâ pasâkumâ neieradâs, noteikti ir zaudçtâji, viòa uzskata. Pirmo reizi Jâni viòa ieraudzîjusi Jâzepa un Guntas Ludborþu kâzâs. Tiesa, pirmajâ satikðanâs reizç jaunietes sirds tâ arî neietrîsçjâs. Liktenîgâ visdrîzâk izrâdîjâs kâda ballîte vçlâk, Inese sprieþ. 24.augusts Kalniòu ìimenes atmiòâs paliks kâ jauka diena, kad jaunlaulâtie gâjuði cauri vairâk nekâ desmit vârtiem. Visspilgtâk atmiòâ viòiem palikuði vârti uz Ièas tilta. Tur jaunlaulâtie sastapa vçl vienu lîgavu tagadçjo Balvu novada paðvaldîbas izpilddirektori Intu Kaïvu. Tas patieðâm bija jauks un sirsnîgs mirklis, neðaubâs Inese un Jânis. Kâzas jaunie nosvinçja Ineses mâjâs Laimâ. Mîlestîbas receptes vçrti Inesei ðíiet Intas Kaïvas teiktie vârdi Sudrabkâzâs, proti, veiksmîgâ kopdzîvç sievâm jâbût zelta raksturiem, bet vîriem - dzelzs izturîbai. Viens otru noskatîja skolâ 1985.gadâ pçdçjâ laulîba reìistrçta 28.decembrî Brieþuciemâ, kad Jâ vârdu viens otram teica ZITA un VALENTÎNS MEÞALI. Zita atceras, ka Valentînu pirmo reizi ieraudzîjusi, mâcoties 5.klasç. Bet viòð tolaik mâcîjâs ceturtajâ, smej Zita. Kâ jau bçrniem pieklâjas, viòi skolas gados regulâri draudzçjuðies, kâ arî strîdçjuðos. Tâ arî, paðiem nemanot, nonâkuði lîdz kâzâm. Tolaik mums tuvinieki teica, ka esam dulli, ka gadu vecumâ nolçmâm apprecçties. Tas acîmredzot arî bija jaunîbas dullums, kas, kâ tagad varam secinât, izvçrsâs jaukâ kopdzîvç. Viss mums ir labi! priecâjas Meþali. Viòiem ir dçls Valdis, kurð dzîvo un strâdâ Ventspilî, un meita Inguna, kura dzîvo un strâdâ Valkâ. Vislielâkais prieks Meþalu ìimenei ir par mazmeitiòu Sabîni. Zina un Valentîns atceras, ka kâzu dienâ, tâpat kâ pirms un pçc tâs, nepârtraukti snidzis. Neskatoties uz to, divos kilometros, kas jaunlaulâtajiem bija jâbrauc lîdz kâzu svinîbas vietai Íirðu mâjâs, viòus apstâdinâja trîs vârtu organizatori. Jâpiebilst, ka skaitlis 3 todien bija maìisks. Kâ nu ne, ja kâzâs vienlaikus svinçja Ziemassvçtkus un Jaungadu. Ilgas kopdzîves recepte, Zitasprât, ir vienkârða katrâ ìimenç jâbût pusîtei, kura prot piekâpties. 25 gados tâ pa îstam neesam strîdçjuðies, jo Valentînu nokaitinât gandrîz nav iespçjams. Nesaprotu, kâ es, kas pçc horoskopa esmu Auns, nespçju izbadît viòa mieru. Viòð ir malacis! neðaubâs Zita Meþale. Meþalu ìimenei kâzu dienâ, kâ jau tradicionâlâs kâzâs ierasts, neizpalika daþâdi pârbaudîjumi. Zita atceras, ka ðíîvis, uz kura bija jâuzkâpj, saplîsis daudzos mazos gabaliòos: Bet, lûk, mums ir tikai divi bçrni un mazmeitiòa, kas 2.janvârî svinçs 2.dzimðanas dienu. Meþali ik vasaru cenðas paceïot. Viòi smej, ka apceïota visa Latvija gan brîvprâtîgi, gan piespiedu kârtâ. Tâ ir, jo esmu kluba vadîtâja, bet Valentîns dejo deju kolektîvâ. Kâdreiz dejojâm vienâ pârî, bet tagad vîram ir cita deju partnere, pastâstîja Z.Meþale. Tincinâta, vai nav greizsirdîga, Zita atzina, ka sirds par to nesâp. Vajag padalîties, viòa atjokoja. jau ir mazdçliòð, kurð mâcâs 1.klasç. Arî Dzintra, tâpat kâ Aina Zvejniece, atceras, ka 5.janvâra diena bijusi auksta. Savukârt nâkamajâ dienâ bija putenis, piebilda Dzintra. Tâpat viòa atceras, ka kâzu viesiem neïíes bija nosaluðas, bet visvairâk nobaidîjuði milièi, kuri apturçjuði jaunlaulâtos. Nç, uztaukumam nebija pamati tie bija vârti, paskaidroja D.Zvejniece. Kâzas jaunlaulâtie svinçja vîra mâjâs - Vecumu pagasta Robeþniekos. Interesanti, ka laulîbas reìistrâcijas procedûra aizkavçjâs. Un iemesls tam bija savdabîgs - vîramâtei nâcâs pârìçrbties, lai aprûpçtu ðajâ dienâ dzimuðos jçriòus. Lûgta atklât mîlestîbas recepti, Dzintra pastâstîja, ka ìimenç jâvalda pretpoliem: Ja viens ir liesma, otram jâbût ûdenim. Ja viens lîdzinâs miera mikam, tad otram jâbût kâ nemiera burvim. Ja viens sprieþ, ka dzîvosim brîdi, tad otrs mûþam ilgi. Inese un Jânis Kalniòi. Viòi gredzenus mija saulainâ dienâ. Kâzâs lustçjas aptuveni 80 viesi. Zita un Valentîns Meþali. Viòi uzskata, ka kâzas nav bijuðas lielas jaunajiem laimi vçlçja aptuveni 30 viesi. Lappusi sagatavoja E.Gabranovs

11 Vârds jaunieðiem V Treðdiena gada 10. novembris 11. Uzòem vidusskolnieku kolektîvâ Viena no spilgtâkajâm, atraktîvâkajâm un izdomâm bagâtâkajâm tradîcijâm ir 10.klaðu iesvçtîðana jeb fukði. Tad 11. vai 12.klaðu skolçni rîko pârbaudîjumus un uzòem pamatskolu beiguðos audzçkòus savâ vidû - iesvçta vidusskolnieku kârtâ. TILÞAS VIDUSSKOLÂ pasâkuma organizatori bija 12.a klases skolçni un viòu audzinâtâja Aija Bçrziòa. Visu nedçïu 10.klasei nâcâs paklausîgi pildît 12.a klases nosacîjumus un sagatavotos uzdevumus. Pirmdien 10.klases skolçni pa skolu staigâja zeíçs, apavus atstâjot garderobç. Bija savâdi un interesanti viòus krâsainajâs zeíçs vçrot starp pârçjiem skolçniem. Otrdien 12.a klases skolçni desmitajiem veidoja trakulîgas un neparastas frizûras, kâ rezultâtâ jauniesvçtâmie ðajâ dienâ mazliet lîdzinâjâs pankiem. Treðdienai divpadsmitie bija sagatavojuði ne visai patîkamu nosacîjumu: visiem desmitajiem ðajâ dienâ somu vietâ bija jâiztiek ar miskastes maisiòiem, kur nâcâs salikt grâmatas un skolas piederumus. Tas nebija patîkami, jo miskastes maisiòi nebija izturîgi, tie plîsa un juka, un dienas beigâs nebija lietojami. Ceturtdien pârbaudîjumi diemþçl izpalika, jo skolotâji devâs ekskursijâ un skolçniem ðî diena bija brîva. Taèu piektdiena - iesvçtîbu noslçguma diena - bija visinteresantâkâ: 10.klases audzçkòiem nokrâsoja koðas un krâsainas sejas; viòiem vajadzçja vienam otru stumt íerrâ, kas bija pilna ar daþâdiem atkritumiem; 10.klases skolniekiem bija jânotiesâ divpadsmito pagatavotâs piparotâs pankûkas. Galvu reibinoðs uzdevums bija Skrieðana ap apli. Pçc ðîs trakâs riòíoðanas visiem dalîbniekiem nâcâs parâdît, cik trâpîgi viòi spçj ieskriet vârtos. Ðis uzdevums viòiem ðíita samçrâ grûts. Kâ jau îstâs iesvçtîbâs pieklâjas, neiztika arî bez ûdens procedûrâm. Ðoreiz puiðiem nâcâs pârnest savas klases meitenes pâri seklajai Tilþas upîtei. Kamçr puiði cînîjâs, lai Ar jaunajâm frizûrâm. Tilþas vidusskolas 10.klases skolçni pakïâvâs 12.a klases radîtajâm pârvçrtîbâm un pârtapa par pankiem. pârnestu meitenes, pasâkuma organizatori uzlçja viòiem cukurûdeni, kas bija lipîgs - ðî sajûta nebija patîkama. Nâkamais uzdevums arî bija saistîts ar ûdeni: bïodâ ar netîru ûdeni bija samesti âboli, kurus nâcâs izòemt ar muti. Tad no bïodas, kurâ bija sabçrti milti, ar muti vajadzçja izòemt konfektes. Jûs varat iedomâties, kâds izskatîjâs katrs no dalîbniekiem! Arî REKAVAS VIDUSSKOLÂ 10.klases audzçkòiem bija jâpilda neparasti un interesanti uzdevumi. Dalîbnieki èetras dienas pa skolu valkâja 11.klases izvçlçtos tçrpus. Pirmdien jaunieðus iepazîstinâja ar iesvçtîbu programmu, kurâ viòiem uzdeva mâjas darbu noslçguma dienai bija jâsagatavo priekðnesums visas klases izpildîjumâ. Otrdien desmitajiem bija jâatgrieþas bçrnîbâ, valkâjot bçrniðíîgu apìçrbu. Treðdien dalîbnieki ìçrbâs nâkotnes profesijas tçrpos - tie bija mehâniíi, skolotâji un psihologi. Ceturtajâ iesvçtîbu dienâ jaunieði iejutâs vecmâmiòu un vectçtiòu lomâs. Piektdien - iesvçtîbu pçdçjâ dienâ - desmitie uzdevumus pildîja pa pâriem - viòi pârìçrbâs, çda, dziedâja un izturçja vçl daudz un daþâdus Foto - no personîgâ arhîva neskaitâmus pârbaudîjumus. Pçc fukðu zvçresta nodoðanas 10.klases audzçkòiem bija nodroðinâtas duðas skolas telpâs (bez tâs ðoreiz tieðâm nevarçja iztikt!). Kad desmitie bija atguvuði vidusskolçnu cienîgu izskatu, visi íçrâs klât tortei, ko sarûpçja 10.klases skolnieka Mârtiòa Husâra mamma. Pçc nedçïu ilgiem pârbraudîjumiem abâs skolâs apmierinâti un pozitîvu emociju bagâti bija visi! Arî paði dalîbnieki, neskatoties uz nepatîkamajiem mirkïiem daudzos uzdevumos. Klausâs fukðu zvçrestu. Iesvçtîbu noslçgumâ Rekavas vidusskolas 10.klases jaunieði atguva spçkus, sçþot bedrç un lasot zvçrestu 11.klasei:...cienît Rekavas vidusskolu; ar cieòu izturçties pret skolotâjiem; pirms pusdienâm vienmçr nomazgât rokas un saldos çdienus atdot vienpadsmitajiem... Foto - no personîgâ arhîva Ko Tu kâ 10. klases skolnieks domâ par fukðiem? Fotokomentârs SABÎNE LEZDIÒA:-Uzskatu, ka fukði ir nepiecieðami, bet uzdevumiem jâbût saprâta robeþâs. Piedalîjos visâ pasâkuma nedçïâ, kuras laikâ bija patîkami atgriezties bçrnîbâ, iejusties nâkotnes profesijâ, kâ arî izbaudît laimîgas vecumdienas. Noslçguma dienâ nepiedalîjos, jo bija bailes, ka pârbaudîjumi var bût pazemojoði, tomçr vçlâk redzçju, ka nemaz tik traki nebija. Tâ kâ ðogad bija karsta vasara, arî mûsu mâjas pagalmâ Balvos, Íirðu ielâ, starp ziediem pastaigâjâs stâríis, meklçdams sev barîbu. BAIBA VÎKSNIÒA Foto - no personîgâ arhîva LÂSMA SPRIDZÂNE:- Manuprât, fukði ir aizraujoðs pasâkums, kas skolâs jau nostiprinâjusies kâ tradîcija. Es piedalîjos visos pârbaudîjumos, jo uzskatu: ja arî mûs nosmçrçja, pçc tam varçja nomazgâties duðâ. Noslçguma dienas pârbaudîjumos es gâju pçdçjâ pârî un man nepatika, ka pçdçjie saòçma visus fukðiem domâtos pârpalikumus. Tomçr pasâkums bija izdevies, un pçc skolas beigðanas bûs ko atcerçties. Eseja LIÂNA ALEKSANDROVA, INGA EGLÎTE, SOLVEIGA BUKÐA, ZANDA MEÞALE Dvçsele iztiek bez ikdienas MÂRTIÒÐ BRIEDIÒÐ:- Es domâju, ka tas ir jautrs un aizraujoðs pasâkums, kas ïauj satuvinâties ar jaunajiem klasesbiedriem. Iesvçtîbas jaunajâ skolâ - tas ir interesanti! Piedalîjos visur un neko nenoþçloju. Manuprât, pasâkums bija aizraujoðs, bet uzdevumu varçja bût vçl vairâk un tie varçja bût pat sareþìîtâki! Nolaiþas uz skropstâm sniega meþìînçm klâts rîts. Mazliet spîtîgs un nedaudz greizsirdîgs tas sagrieþ miegu citrona ðíçlçs. Gaismas stars ielauþas istabâ, nemierîgi kutina manas pçdas un aicina uz tasi tçjas. Telefona zvans ievelk mani ikdienas darbos. Tikai pçcpusdienas saule uzrunâ, pavadot caur krâðòo, rudens apgleznoto parku. Ðis rokraksts tam piestâv. Vçl joprojâm zaïais mauriòð apskauj kïavas kâjas, kuru tomçr nomâc uzkrîtoðâs lapu platmales. Daïiòu no tâm es paòemu lîdz, kïavu spilgtâs krâsas ienes manâ dvçselç mieru un labsajûtu. Ieritinos gultâ... Blakus esoðâ grâmata ierauðas manâ klçpî, un es turpinu lasît. Detektîvs pamazâm atrisinâs, lîdz teikumam Turpinâjums sekos. Un ðîm beigâm ir savs sâkums aukstuma padzîðana. Vakars ir aizgâjis kopâ ar detektîva nebijuðâm beigâm. Istabas tumsâ paslçpusies, kafijas smarþa atrod mani. Tçva gâdîbas pârpilns, kamîns klusi dungo ðûpïa dziesmu. Mani uzrunâ romantiskais klusums, vedinot mûsu sarunu kaislîgâ românâ. To pârtrauc ðûpuïkrçsla ðíaudiens, kuram seko sitiens pie loga. Vçja tramîgâ auroðana liek doties ârâ. Sals man uzìçrbj leduspuíçm klâtu kleitu, satver aiz rokas un nogulda tumsas palagos. Mâkoòu kautrîgie glâsti liek smaidît manâm acîm. Kâ pils sargs nakts sapòainâs gaitâs pavada laterna. Tâ piemiedz man ar aci. Zvaigþòu rati aizveduði Mçnesi uz Nakts Vijolîðu kâzâm. Tikai viena maza zvaigznîte paliek un aizmieg man uz pleca... JOLANTA SAULEVIÈA Jauno þurnâlistu skolas lappusi sagatavoja S.Gugâne

12 12. V Treðdiena gada 10. novembris Atpûta Jaunâkie þurnâlu numuri Ilustrçtâ Junioriem Ekstrçmi! Kamçr mçs gaidâm sniegu, daþi sçrfo smiltîs! + citi ekstrçmi sporta veidi fotostâstâ. No ledus laikmeta lîdz plûdiem jeb klimats mainâs! Ðoziem sniegs bûs, arî bez vçtrâm neiztiksim. Kâ ïaudis dakterçjâs senos laikos? Raganas, dziednieces, dçles, pirtiòas Kur nonâk ûdens, ko nolaiþam podâ? Ceïojums kanalizâcijas pasaulç. Ezis dodas gulçt. Kur eþi pavada ziemu? Noíert Lohnesa briesmoni vçlçtos ne tikai tu Robins Huds îsts vai izdomâts? Kâpçc Òujorku dçvç par Lielo Âbolu? Kurð izdomâja svinçt dzimðanas dienas? Kurð izdomâja, ka puíes var audzçt istabâ? Kâpçc cilvçkam sâp galva? Kâ no rîta viegli pamosties? Viltîgi padomi + vingrojumi. Ceïojums pa Eiropas Savienîbu: Somija un mobilie telefoni. Cik gari bija mûsu senèi? Izpçtâm Latvijas teritorijâ dzîvojuðo cilvçku garumus lîdz pat 5. gadsimtam! Una Lauras Èapiòas Holivudas stâsts: Sapratu, ka dzîve man piespçlçjusi iespçju un es nedrîkstu no tâs atteikties. Uzsâkot studijas Banku koledþâ, Laura Èapiòa vçl nenojauta, ka pçc pâris gadiem mainîsies visa dzîve - viòa aizbrauks uz Ameriku, piedzîvos reibinoðu modeles karjeru, filmçsies kopâ ar Tomu Krûzu un iegûs doktores grâdu íînieðu medicînâ. Es, mans mîïotais un mûsu draugi. Labdien, tçti! Esmu tava meita. Vai tu mani mîlçsi, kad... atgriezîðos? Attâlums starp diviem cilvçkiem. Popmûzikas karaïi no Norvçìijas. Post-PSRS piedzîvojumu stâsts. Pie Dieva blata nav! Pârdzîvojot ziemu. Sejas kopðana apkures sezonâ. Keratîna spçks taviem matiem. Veselîba Hokeja doks bez baltâ halâta. Sporta ârsts Jânis Kvçps ikdienâ balto halâtu mugurâ nevelk. Toties lâpa gan vaïçjas brûces, gan palîdz savainotiem deguniem un sniedz morâlu atbalstu pçc zaudçtâm spçlçm. Taèu pirms daudziem gadiem hokeja ârsts bijis... ginekologs. Iegûsti vçderu, kas pelnîjis aplausus! Lai tiktu pie skaista vçderiòa, ir jâiegulda zinâmas pûles. Uzzini, kâ par savu augumu rûpçjas citas skaistu vçderu îpaðnieces, un sâc rîkoties arî tu. Ar gastronomiskâm baudâm pret PMS. Uzzini, kâdi produkti spçj ietekmçt tavas sajûtas. Tad ar sava çdiena izvçli varçsi lieliski pârvaldît pirmsmenstruâlo sindromu (PMS) un pat no tâ izvairîties. Draugos ar mazo nâriòu. Maldâs tie, kuri domâ, ka zîdaiòu peldinâðana ir tikai tâda plunèâðanâs vien. Pat vienkârða darboðanâs ûdenî nostiprina plauðas, uzlabo lîdzsvara izjûtu, norûda un dod vçl daudzus citus labumus bçrna attîstîbai. Glâzîte ir stiprâka par mani. Divus gadus Kaspars Sidrabs grima arvien dziïâk alkohola atkarîbâ, lîdz kâdu dienu pielika tam punktu. Nu jau desmit gadus Kaspars nedzer un ir uzrakstîjis grâmatu par savu dzîvi Dzçrâja memuâri. Ieskaties psoriâzei droði acîs! Miíelis Bendiks savulaik âdas slimîbas psoriâzes dçï norobeþojâs pat no vistuvâkajiem, lai nedzirdçtu uzmâcîgo jautâjumu: Kas tev kaið? Tagad viòð ir iemâcîjies ar psoriâzi sadzîvot un dalâs savos padomos. Sekss bez gultas. 50% aptaujâto visâ pasaulç atzîst, ka ârpus guïamistabas vislabprâtâk mîlçjas automaðînâ. Lai daþâdotu un uzlabotu savu seksuâlo dzîvi, patieðâm ir vçrts seksu izvest ârpus guïamistabas. Hormoni alíîmijas vietâ. Pirmie menopauzes simptomi ir nudien nepatîkama lieta, bet ir variants, kâ ðo dzîves posmu sievietei atvieglot. Tâ ir hormonu aizstâjçju terapija (HAT). Uzzini, kâdi ir ðîs terapijas riski un labumi. Maìiskie vârdi 11. kârta O j â r s n a i v s Uzdevums: visus maìiskos vârdus ierakstît krustvârdu mîklai lîdzîgâ tabulâ. Trîs uzvarçtâjus gaida pârsteiguma balva - þurnâlu komplekts. v e r g o Asina - bauda - dçlis Digna - domât iesms - Irçna - kaktâ karsç - kartç karti - kaste - katrs kauss klaja - klçts kupla - kursi kurus laide - laimi lauva - lampa lasît - liesa - lûsis maiss manas - Marss - naids - netur - panna pilçs - plovs putra raiba raito - resna - sanes satur - sauks savas sevis - sçnes - silts sista - sitas skola - slava sleja slota - spâre spçks - spçlç stabs - steks tanti - taurç tauta - traks Uldis - valis varde - zivis Jûsu atbildes tiek gaidîtas Vaduguns redakcijâ, Teâtra ielâ 8, lîdz 25.novembrim. Maìisko vârdu mîklu atrisinâja: Z.Pulèa, C.Zelèa, Z.Bçrziòa, A.Naïivaiko,L.Kivkucâne, D.Kivkucâns, A.Logina, A.Logins, S.Sirmâ, J.Bratuðkins, M.Pretice, S.Lazdiòð (Balvi), A.Mièule (Tilþa), O.Loèmele (Baltinavas novads), E.Pçrkone, E.Griestiòa (Rugâju novads). 10.kârtâ veiksme uzsmaidîja: A.MIÈULEI (Tilþa), C.ZELÈAI un A.LOGINAM (Balvi). Pçc balvas nâkt uz redakciju (lîdzi òemt personu apliecinoðu dokumentu). Foto konkurss Rudens raþu atceroties. Iesûtîja Daniels Kivkucâns no Balviem. Jaunâs ziemas sezonas gulçðanas pozu TOP 3. Iesûtîja Andris Keiselis no Vîksnas. m a m m a Katra mçneða labâkâs fotogrâfijas autors balvâ saòems þurnâlu komplektu. Novembra tçma Ziemas gaidâs. Fotogrâfijas var iesûtît pa pastu Balvi, Teâtra ielâ 8, LV-4501, vai elektroniski vaduguns@apollo.lv. Pie foto obligâti norâdâms vârds, uzvârds (vçlams - tâlrunis). t a i s a r a d î t Konkursi arî - Lappusi sagatavoja E.Gabranovs

13 Trîspadsmitâ V Treðdiena gada 10. novembris 13. Re, kâ! Lielgabarîta kravas bloíç satiksmi Balvos Pirmdien, 8.novembrî, vairâkas automaðînas ar lielgabarîta kravâm pusotru stundu bloíçja satiksmi Balvos, Brîvîbas un Bçrzpils ielu krustojumâ. Pirmdien rîta pusç balvenieði un tie, kam gadîjâs bût pilsçtâ, bija liecinieki savdabîgai bezmaksas izrâdei, kâ vairâkas kravas automaðînas ar lielgabarîta kravâm - milzîgâm tvertnçm vai bunkuriem - mçìinâja nogriezties no Brîvîbas ielas uz Bçrzpils ielu, taèu tas prasîja lielu meistarîbu no automaðînu vadîtâjiem, kâ arî papildus pûles kravu pavadîtâjiem. Automaðînâm ar lielgabarîta kravâm izgrozîties traucçja gan ielas malâs izvietotâs ceïa zîmes, gan droðîbas saliòa uz Brîvîbas ielas. Tik apjomîgas bija kravas! Viens no uzrunâtajiem, SIA Latsped firmas autovadîtâjs, stâstîja: Lielgabarîta kravu vedu no Tallinas ostas, un tâs galamçríis ir Baltkrievija, Grodòas apgabals, Lidas pilsçta. Tik sareþìîtâ situâcijâ, kâ pie jums, vçl ne reizi neesmu nokïuvis - nogriezties traucç gan droðîbas saliòa, gan ceïa zîmes. Mokâmies jau vairâk nekâ stundu. Aizmugurç treilera riteòus pagrieþ ar pults palîdzîbu. Doties tâlâk varçs tikai tad, kad pa ðo ielu bûs nogriezusies visa automaðînu kolonna. Kravas marðruts ir apstiprinâts valsts akciju sabiedrîbâ Latvijas Valsts ceïi un tas ved caur Balviem tieði pa ðîm ielâm. Pa citu marðrutu mçs braukt nedrîkstam. Citâm pilsçtâm vismaz ir apvedceïi. Vai notiekoðais ir kârtçjais pierâdîjums tam, ka tranzîta ielas Balvos nav piemçrotas tranzîtam? Un kas bûs, ja Vientuïos atvçrs robeþu smagajâm automaðînâm? Valsts policijas Latgales reìiona pârvaldes Satiksmes uzraudzîbas rotas vecâkais inspektors Modris Zaíis atzîst, ka par sastrçgumu pilsçtas centrâ uzzinâjis no iedzîvotâju telefonzvaniem,- neviens cits par to viòu nav informçjis. Lai gan vajadzçja. Situâcijas kontrolei nosûtîju uz krustojumu savus darbiniekus, lai pieskata, lai kâds no ziòkârîgajiem netiek zem automaðînu riteòiem, viòð teica. M.Zaíis pauda viedokli, ka, dodot ðâdu atïauju, vajadzçja izvçrtçt, vai bija pareizi tik daudz automaðînu virzît caur Balviem, vai bûtu bijis labâk izvçlçties citu marðrutu. Par to vajadzçja informçt vietçjo policiju. Ja automaðînas veiksmîgi izbrauca, tad pagrieziens acîmredzot ir izbraucams, tikai ðoreiz tas bija laika jautâjums. Savukârt iedzîvotâji, kas vçroja Balvu centrâ notiekoðo, viens otram jautâja: kas tâs par tvertnçm vai bunkuriem un ko ar tiem dara? Vedam alus tvertnes, atbildçja ðoferi, ja viòi nejokoja. Un kâpçc gan ne? Lidas pilsçta ar lauku teritoriju ir viens no lielâkajiem un ekonomiski spçcîgâkajiem reìioniem Baltkrievijâ, kur attîstîta arî lauksaimniecîbas pârtikas produktu rûpniecîba. Lidas sadraudzîbas pilsçta Latvijâ ir Jçkabpils, kur svinîgâ Jâòu ielîgoðana atklâta ar jaunu alus ðíirni, kas ir viens no kopîgi îstenoto projektu rezultâtiem. Ievest preci no valsts, kas nav Eiropas Savienîbas dalîbvalsts, nav bijis viegli,- lasâms kâdâ no interneta portâliem, taèu alus Jâòos Pagrieþ ar pulti. Lielgabarîta kravas pavadoðâs personas treileru aizmugurçjos riteòus krustojumâ vajadzîgajâ leòíî pagrieza ar speciâlas pults palîdzîbu. Automaðînu kolonna. Balvus pirmdien ðíçrsoja astoòi lielgabarîta kravu speciâlie treileri, ko pavadîja kravu pavadoðais transports. Balvi ðoreiz bija vienîgâ alternatîva, kur varçja iet kravas marðruts, saka VAS Latvijas Valsts ceïi Balvu nodaïas vadîtâja Lîga Vancâne. Tvertnes ar izolâciju. Garâmgâjçji izteica daþâdus minçjumus, ko pârvadâ milzu tvertnçs un kam tâs domâtas. Kodolatkritumus ved, sprieda kâda vecâka sieviete. nepiecieðams gluþi kâ sievietçm rotaslietas. Lielgabarîta kravu pârvadâjumi saistîti ar vairâkiem specifiskiem jautâjumiem - no piemçrota transporta un marðruta izvçles lîdz speciâlo atïauju un dokumentu noformçðanai. Visbieþâk kâ lielgabarîta kravas ved ceïu bûvç nepiecieðamos materiâlus, raþoðanas un lauksaminiecîbas iekârtas. Lîdzîgi milzîgi toròi laukos redzami arî vairâkâs zemnieku saimniecîbâs Baltinavâ, Ðíilbçnos, Tilþâ - SIA Tilþas rapsis, zemnieku saimniecîbâs Kotiòi un Riekstiòi. Aptaujâtie zemnieki atzina, ka toròi nav atvesti tâdi, kâ redzami, bet montçti pa daïâm uz vietas. Graudu bunkuri ir pârâk lieli, lai tos pârvietotu ar transportu, saka zemnieku saimniecîbas Riekstiòi îpaðnieks Juris Kaðs. Viòð zinâja teikt, ka maðînas ar milzîgajâm tvertnçm pirmdien redzçtas pie Rçzeknes, kur tâs it kâ devuðâs Rîgas virzienâ. Iespçjams, treileriem bija problçmas arî izgriezties Rçzeknes krustojumâ. Taèu Rçzeknei ir apvedceïð. Foto - A.Kirsanovs Foto - A.Kirsanovs Foto - A.Kirsanovs Informç policija Notikumi, avârijas un noziedzîgi nodarîjumi, kas Valsts policijas Latgales reìiona pârvaldç reìistrçti laikâ lîdz 9.novembrim. Brauc bez tiesîbâm 4.novembrî Balvos 1957.gadâ dzimis vîrietis vadîja automaðînu Audi A 4 bez transporta lîdzekïa vadîðanas tiesîbam atkârtoti gada laikâ. Sastâdîts administratîvo pârkâpumu protokols. Ar velosipçdu reibumâ 5.novembrî Viïakâ 1965.gadâ dzimis vîrietis vadîja velosipçdu, atrazdamies alkohola reibumâ, kâ arî nepakïâvâs policijas darbinieku likumîgâm prasîbâm. Sastâdîti administratîvo pârkâpumu protokoli. 5.novembrî Balvos 1974.gadâ dzimis vîrietis vadîja velosipçdu, atrazdamies alkohola reibumâ. Sastâdîts administratîvo pârkâpumu protokols. 6.novembrî Balvos gadâ dzimis vîrietis vadîja velosipçdu, atrazdamies alkohola reibumâ. Sastâdîts administratîvo pârkâpumu protokols. Nonâk slimnîcâ 5.novembrî saòemta telefoniska informâcija no Gulbenes slimnîcas par to, ka ar miesas bojâjumiem uzòemðanas nodaïâ nogâdâta 1942.gadâ dzimusi sieviete no Kupravas. Notiek pârbaude. Atradâs cilvçka cieòu aizskaroðâ izskatâ Laikâ no 5. lîdz 11.novembrim sabiedriskâ vietâ alkohola reibumâ, kas aizskar cilvçka cieòu, atradâs èetras personas 5.novembrî Ðíilbçnu pagastâ gadâ dzimis vîrietis, 6.novembrî Balvos gadâ dzimis vîrietis, 7.novembrî Rugâju novadâ gadâ dzimusi sieviete, 7.novembrî Rugâju novadâ gadâ dzimis vîrietis. Uzbrauc velosipçdistam 6.novembrî Viïakâ 1962.gadâ dzimusi sieviete vadot automaðînu, neizpildîja ceïa zîmes Dodiet ceïu prasîbas, kâ rezultâtâ uzbrauca velosipçdistam. Sastâdîts administratîvo pârkâpumu protokols. Pârvadâ nelegâlâs cigaretes 6. novembrî Viïakâ reida laikâ konstatçts, ka 1974.gadâ dzimusi sieviete kâ automaðînas pasaþiere pârvadâja 1600 daþâdu marku cigaretes ar Krievijas Federâcijas akcîzes markâm. Nogâdâ slimnîcâ 6.novembrî saòemta telefoniska informâcija no Gulbenes slimnîcas par to, ka ar miesas bojâjumiem uzòemðanas nodaïâ no Kubuliem nogâdâts 1977.gadâ dzimis vîrietis. Notiek pârbaude. Brauc reibumâ 6.novembrî Balvos 1986.gadâ dzimis vîrietis vadîja automaðînu, atrazdamies alkoholisko dzçrienu iespaidâ. Uzsâkts kriminâlprocess. Apzog auto 6.novembrî Tilþâ, izsitot aizmugures stiklu, no automaðînas Mazda nozagta magnetola, skaïruòi un akumulators. Uzsâkts kriminâlprocess. Nozog dekoderu 7.novembrî saòemts iesniegums par to, ka Viïakas novada Medòevas pagastâ Viduèu skolas katlu mâjai uzlauztas durvis un nozagts televîzijas dekoders. Uzsâkts kriminâlprocess. Sabojâ muzikâlo centru 7.novembrî saòemts iesniegums par to, ka Rugâju pagasta Kozupç dzîvoklim izsistas durvis un sabojâts muzikâlais centrs. Notiek pârbaude. Garâþâ atrod lîíi 8.novembrî Balvos, mâjas garâþâ, atrasts 1943.gadâ dzimuða vîrieða lîíis bez vardarbîgas nâves pazîmçm. Notiek pârbaude. A.Laizâne, Valsts policijas Latgales reìiona pârvaldes priekðnieka vietnieka palîga pienâkumu izpildîtâja Informç ugunsdzçsçji Mazâk ugunsgrçku Valsts ugunsdzçsîbas un glâbðanas dienests apkopojis ugunsgrçku statistiku Latvijâ gada 10 mçneðos. Secinâjums: ðâ gada 10 mçneðos reìistrçts mazâk ugunsgrçku nekâ pçrn. Pçrn reìistrçti 7847 ugunsgrçki, bet ðogad Ðogad bojâ gâjuði 107 cilvçki, bet pçrn dzîvîbu zaudçjuði simts cilvçki, kas tomçr ir nedaudz mazâk. Balvu ugunsdzçsçju daïâ oktobris aizvadîts samçrâ mierîgi. Lappusi sagatavoja I.Zinkovska

14 14. V Treðdiena gada 10. novembris Informâcija Tas var bût sludinâjums, paziòojums, îss apsveikums vai atgâdinâjums, tikai jâievçro ðâdi noteikumi: 1. Sludinâjums nedrîkst bût garâks par 5 vârdiem. 2. Sludinâjums jâieraksta ðajâ no Vaduguns IZGRIEZTAJÂ KUPONÂ, un viens cilvçks drîkst iesniegt TIKAI TRÎS KUPONUS. 3. Ðis kupons ir derîgs tikai nedçïu - lîdz 17.novembrim Jums ir iespçja ievietot sludinâjumu Vadugunî bez maksas! Sludinâjuma teksts (ne garâks par 5 vârdiem): Sludinâjumu iesniedz (vârds, uzvârds, adrese, personas kods - netiek publicçts): Aizpildiet, izgrieziet un atsûtiet Vaduguns redakcijai Balvos, Teâtra ielâ 8. Sludinâjumu ievietos iespçjami tuvâkajos brîvajos numuros. Derîgs tikai lîdz 17.novembrim Îsumâ Sargeòìelis karavîram Aizsardzîbas ministrija aicina klaðu skolçnus izgatavot sargeòìeïus Nacionâlo bruòoto spçku karavîriem, kuri Ziemassvçtkus sagaidîs tâlu no mâjâm, pildot dienesta pienâkumus operâcijâ Afganistânâ. Ðajâ konfliktu plosîtajâ, nemierîgajâ valstî vairâk par visu vajadzîgs miers, gaiðums un labas domas - lai tâs uz skolçnu izveidoto sargeòìeïu spârniem aizceïo pie mûsu karavîriem, iepriecinot viòus svçtkos! Skolçniem kâdâ no paðu izvçlçtâm tehnikâm, izmantojot triecienizturîgus materiâlus, izveidot 10 cm augstu trîsdimensionâlu eòìeli. Sargeòìeïus decembra sâkumâ izstâdîs Latvijas Kara muzejâ, savukârt îsi pirms Ziemassvçtkiem tie aizceïos uz Afganistânu pie Latvijas karavîriem. Labâko darbu autori balvâ saòems iespçju apmeklçt kâdu no Nacionâlo bruòoto spçku vienîbâm un piemiòas dâvanas no Aizsardzîbas ministrijas. Konkursa darbi kopâ ar reìistrâcijas anketu lîdz ðâ gada 28.novembrim (pasta zîmogs) jânosûta Aizsardzîbas ministrijai, K.Valdemâra ielâ 10/12, Rîgâ, LV , ar norâdi: Militâri publisko attiecîbu departamentam. Jautâjumu un neskaidrîbu gadîjumâ lûdzu sazinâties ar Aizsardzîbas ministrijas Militâri publisko attiecîbu departamenta Militâri publiskâs informâcijas nodaïas vecâko referenti Agnesi Aiðpuri - tâlrunis: , , e-pasts: agnese.aispure@mod.gov.lv. Izmaiòas darba laikos SIA BALVU AUTOTRANSPORTS informç, ka 19.novembra darba diena ir pârcelta uz 13. novembri un autobusi marðrutos kursçs kâ DARBDIENÂ. 19. novembrî autobusi kursçs marðrutos: Rekova-Tilþa no Balvu AO Viïaka -Rekova no Balvu AO Tilþa -Balvi no Tilþas Balvi -Tilþa no Balvu AO BALVU POLIKLÎNIKA infomç, ka nestrâdâs 13. novembrî, bet strâdâs 19. novembrî. Laikraksts Vaduguns iznâks 17.novembrî un 19.novembrî. Zini un izmanto Dokumentu izstrâdâðana un noformçðana 15.oktobrî stâjâs spçkâ Ministru kabineta noteikumi Dokumentu izstrâdâðanas un noformçðanas kârtîba. Jaunâs prasîbas attiecas uz dokumentiem, kurus rada jebkurð publisko vai privâto tiesîbu subjekts (valsts vai paðvaldîbas iestâdes, uzòçmumi), vai fiziskâ persona. Noteikumi paredz, ka dokuments jâizstrâdâ, lai visu tâ glabâðanas laiku nodroðinâtu juridisko spçku un informatîvo funkciju, kâ arî iespçju radît atvasinâjumu (norakstu, izrakstu, dublikâtu). Dokuments nedrîkst bût rakstîts tehniski viegli pârlabojamâ un fiziski nenoturîgâ veidâ, tajâ nedrîkst bût dzçsumi, aizkrâsojumi, nepieminçti labojumi, svîtrojumi vai papildinâjumi. Kïûdainos ierakstus pârsvîtro un labojumus veic ar ierakstu Labotam ticçt, apliecinot ðo ierakstu ar personisko parakstu, kâ arî norâdot tâ atðifrçjumu (vârda iniciâli un uzvârdu vai vârdu un uzvârdu) un labojuma datumu. Ja lieto vârda vai vârdkopas saîsinâjumu, tas jâpiemin dokumentâ. Saîsinâjumu veido aiz saîsinâmâ vârda vai vârdkopas, iekavâs ierakstot vârdu turpmâk un tad ðo saîsinâjumu. Piemçram, ja rakstîsiet sûdzîbu par tiesas lçmumu, sâkumâ jânorâda lçmuma datums un numurs, taèu turpmâk, atsaucoties tekstâ uz ðo lçmumu, varat rakstît vienkârði lçmums. Dokumentâ var neminçt tradicionâlos saîsinâjumus valsts valodâ, piemçram, plkst., pers. kods, Nr., u.tml., kâ arî starptautiskos un Latvijas Republikâ pieòemtos mçrvienîbu apzîmçjumus un to saîsinâjumus, piemçram, cm, kg. Jaunie noteikumi nosaka rekvizîtus, kuri ietekmç dokumenta juridisko spçku ja ðâdu rekvizîtu nav, dokuments nav spçkâ. Pie obligâtajiem pieder dokumenta autora nosaukums, dokumenta parakstîðanas datums, autora paraksts un dokumenta adresâts. Ja dokumenta autors ir fiziska persona, jânorâda tâs vârds, uzvârds un ziòas, kas ïauj dokumenta autoru nepârprotami identificçt (piemçram, deklarçtâs dzîvesvietas adrese, mâcîbu iestâdes nosaukums un mâcîbu apliecîbas numurs, personas kods). Ja dokumenta autors ir organizâcija, nepiecieðams pilns tâs nosaukums. Autoru norâda dokumenta sâkumâ. Dokumenta datumu var rakstît gan ar skaitïiem, gan ar skaitïiem un burtiem, piemçram, vai gada 15. oktobrî. Fiziskas personas dokumenta rekvizîts Paraksts nozîmç gan personisko parakstu, gan tâ atðifrçjumu. Ja autors ir rakstît nepratçjs vai fiziski nav spçjîgs parakstît dokumentu un viòa vietâ to izdara cita persona, papildus jânorâda ziòas, kas ïauj nepârprotami identificçt dokumenta faktisko parakstîtâju (vârds uzvârds, personas kods). Organizâcijas dokumenta rekvizîts PARAKSTS nozîmç dokumenta parakstîtâja pilnu amata nosaukumu, kas ietver organizâcijas nosaukumu un amata nosaukumu, amatpersonas personisko parakstu un paraksta atðifrçjumu, piemçram, SIA Vista valdes loceklis J.Gailis. Parakstam jâbût vienâ lapâ ar dokumenta tekstu vai vismaz teksta daïu (rindu). Ja dokumenta saòçmçjs ir fiziska persona, rekvizîtâ ADRESÂTS norâda ðîs personas vârdu un uzvârdu vai vârda iniciâli un uzvârdu, kâ arî ziòas, kas ïauj adresâtu nepârprotami identificçt. Rekvizîtâ ADRESÂTS papildus var lietot uzrunu, piemçram, godâtajam J.Gaiïa kungam. Ja dokumenta saòçmçjs ir organizâcija, rekvizîtâ ADRESÂTS norâda pilnu organizâcijas nosaukumu, tâpat var nosaukt arî konkrçtu amatpersonu, piemçram, SIA Vista valdes loceklim J.Gailim. Ja dokumentam pievieno vçl citus papildu dokumentus, tos norâda pielikumâ, ietverot vârdu PIELIKUMÂ, aiz kura liek kolu, pievienotâ dokumenta nosaukumu, pievienotâ dokumenta lapu skaitu, piemçram, pielikumâ: Seminâra programma uz 2 lpp. Ja pievienotais dokuments ir caurðûts (caurauklots) vai broðçts, lapu skaitu var nenorâdît; ja ðî dokumenta nosaukums minçts tekstâ, pilnu nosaukumu vçlreiz var nenorâdît. Ðajâ gadîjumâ raksta tikai dokumenta veida nosaukumu, piemçram, pielikumâ: Nolikums uz 5 lpp. 2 eks. Jaunie noteikumi regulç arî pârvaldes dokumentu noformçðanu. Pârvaldes dokumenti ir to kopums, kas nosaka organizâcijas statusu vai darbîbas kârtîbu, pasâkuma norises kârtîbu, fiksç vai apkopo ar organizâcijas darbîbu, pasâkuma norisi un fiziskâs personas darbîbu saistîtos faktus, nodod informâciju citâm personâm, kâ arî organizç publisko tiesîbu subjektu (valsts vai paðvaldîbu iestâdes) sadarbîbu ar citiem publisko tiesîbu subjektiem vai privâtpersonâm. Saliec mozaîku Izloþu un azartspçïu uzraudzîbas inspekcijas apstiprinâjums par loterijas saòemðanu Nr Ar loterijas noteikumiem var iepazîties redakcijâ, reklâmas kabinetâ. Katrâ novembra Vaduguns numurâ atradîsiet fragmentu no kâdas fotogrâfijas. Lai iegûtu ðo fotogrâfiju, jums pareizi jâsavieno visos novembra numuros publicçtie fragmentu gabaliòi. Kopâ veidosies bilde. Ja ðo bildi, salîmçtu uz lapas, atsûtîsiet uz redakciju, jums bûs iespçja laimçt loterijâ. OKTOBRA MOZAÎKAS uzvarçtâji: SILVIJA VÇVERE no Balviem un SARMÎTE KRASOVSKA no Bçrzpils. Dâvanu èeku saòemt redakcijâ, reklâmas daïâ (uzrâdot personu apliecinoðu dokumentu). LAIMÎGIE UZVARÇTÂJI BÛS DIVI. KATRS NO VIÒIEM IEGÛS VEIKALA MAXIMA PIEÐÍIRTU DÂVANU ÈEKU 10 LATU VÇRTÎBÂ. 10.novembris 12.novembris 11.novembris 13.novembris

15 Sludinâjumi VTreðdiena gada 10.novembris 15. Iepçrk kauðanai visu veidu mâjlopus. Tâlr , Z.s Strautiòi iepçrk mâjlopus. Samaksa tûlîtçja. Tâlr , SIA AIBI pçrk zirgus, liellopus, jaunlopus, aitas, cûkas. Labas cenas! Tâlr , Carbon Neutral Bifule RSEZ SIA Rçzeknç IEPÇRK malku, garumâ - 2m-6m, jebkurâ apjomâ. SKUJU KOKS - 14 LVL, koef. 0,69 LAPU KOKS - 12 LVL, koef. 0,65 IEPÇRK arî skuju koka ðíeldu, skuju koka skaidas. Samaksa 1 dienas laikâ. Tâlr , PÇRK îpaðumus ar meþu, cirsmas, var bût ar apgrûtinâjumiem, iespçjams avanss, kâ arî par sertifikâtiem. Tâlr Paziòojums SIA Gulbenes autoapmâcîbas centrs 16.novembrî Balvos, Brîvîbas ielâ 47 (Tâlâkizglîtîbas centrâ, muiþâ) pulksten 17 uzòems B; BC 1, C, CE, D, BE kategoriju autovadîtâju kursos. Samaksu iespçjams veikt pa daïâm, brîva instruktoru izvçle, B kategorijai piedâvâ automaðîna BMW 118 (tieði kâ CSDD eksâmenâ). Maksa par braukðanu 60 min. - Ls 6. Iepriekðçja pieteikðanâs pa tâlruni Tâlr. informâcijai , mâjas lapa: Pçrk SIA RENEM iepçrk liellopus, jaunlopus, aitas zirgus. Samaksa tûlîtçja. Tâlr , , , SIA Senlejas pçrk jaunlopus, liellopus. Samaksa tûlîtçja. Tâlr , , , , Z/s Strautiòi pçrk meþa îpaðumus, cirsmas. Samaksa tûlîtçja. Tâlr Pçrk senlietas un mâkslas priekðmetus. Tâlr Pçrk meþus, cirsmas, visu veidu apaïkoku pie ceïa. Tâlr Firma pçrk meþus, cirsmas. Palîdz noformçt dokumentus. Samaksa tûlîtçja. Tâlr , Pçrk apses pirmos nogrieþòus. Tâlr Pçrk auto ar defektiem. Tâlr SIA Sendija pçrk lapu koku taru, zâìbaïíus, papîrmalku, malku. Cirsmas. Samaksa tûlîtçja. Tâlr Pçrk skâbsienu. Tâlr Pçrk dzîvokli 1. stâvâ Balvu centrâ. Tâlr Pârdod Z/S Kotiòi pârdod pârtikas rapðu eïïu, lopbarîbas miltus. Iespçjama piegâde. Tâlr , , Sestdien, 13.novembrî, Balvu tirgû tirgos karpas un foreles. Pârdod mâju Balvos. Tâlr Pârdod BMW 520, universâls, 1992.g., TA, Ls 650. Tâlr Pârdod sivçnus Medòevâ. Tâlr Pârdod 1-istabas dzîvokli Þîguros (malkas apkure). Tâlr Pârdod MB-190, 1990.g., TA , Ls 750, vai maina. Tâlr Lçti pârdod privatizçtu 3-istabu dzîvokli Balvu centrâ. Tâlr Pârdod truðus, gaïu. Tâlr Pârdod mehânisko ðujmaðînu. Tâlr Pârdod Passat Variant, TA Tâlr Pârdod Nissan Sunny, 1995.g., dîzelis, bez TA, jaunas riepas, Ls 300. Tâlr (vakaros). Pârdod Opel Vectra metâla diskus R-14. Tâlr Pârdod sivçnus. Tâlr Pârdod 7 t mçslu ârdîtâju; âboliòa sçklu. Tâlr Pârdod kartupeïus. Tâlr Pârdod sivçnus Vectilþâ. Tâlr novembrî veikalâ Vigo svçtku atlaides!!! Apsveikumi Dienas vizot un lîgojot gâjuðas - Tâs kâ buras gar krastmalu iet. Nu kâ vçji pret rietu tâs stâjuðas, Tikai sirds vçl - tâ sapòo un dzied. Visas vasaras, vasaras zeltîtas It kâ gaistoði mâkoòi skrien, Bet, ja dziesmai un dzîvei Tu velti tâs, Viòas staro un smarþo arvien. (L.Breikðs) Sveicam mûsu ïoti cienîjamo diriìentu Pçteri Sudarovu skaistajâ 80 gadu jubilejâ! Vçlam veselîbu, vçlam spçku, Ik katrai rûpei viegli garâm iet. Ar gaiðu dzîvesprieku lai Tu spçtu Ik tumðam brîdim tiltu pâri likt. Rugâju novada dome Ik gadu jaunu velçnu veï lemess, Un citu ziedu smarþu jût, Bet tas, kas padarîts uz zemes, Nekad no tâs vairs nepazûd. Astoòdesmit visskaistâkâs rozes Pçterim Sudarovam dzimðanas dienâ! Lai veselîba, izturîba un daudz, daudz prieka mirkïu mûzikâ un dzîvç. Bçrzpils folkloras kopa Saivenis, vadîtâjs Juris un Anna Ðodien stâvi lielâ gadu kalnâ, Tomçr apvârsni vçl neredz skats. Tâpçc spîtç visâm dzîves likstâm, Lai cik âtri grieþas dzîves rats. Sveicam Vitâliju Socki skaistajâ jubilejâ! Vçlam veselîbu un Dieva svçtîbu. Krustmâte, mamma, Marcîte, Aivars Lai notiek tâ, kâ vçlas Tava sirds, Lai Tev ar smaidu atnâk katras dienas rîts! Lai spçka pietiek vienmçr kalnup iet, Lai draugi lîdzâs, kas Tev roku sniedz. Kad laiks gadu dzijas grodos iesçjis skaisto mezglu, sveicam Irçnu Keiðu un vçlam darbîgas, veselîgas dienas un priecîgus atelpas brîþus. Aija, Rita, Evalds, Monika, Helçna Ne jau vienmçr ar gadiem viss aiziet, Ne jau vienmçr ar gadiem viss zûd. Katra diena nes mirklîti laimes, Un ik mirkli kïûst bagâtâks mûþs. Mîïi sveicam Valentînu Maksimovu 60 gadu jubilejâ! Vçlam labu veselîbu, izturîbu un gaiðas domas katrai dienai. Vîrs Nikolajs, dçli Igors un Aleksejs, Ilze, Jûlija un mazbçrni Prieku kâ saules staru Ik rîtu no jauna rast. Laimi ikdienas stâstâ Vienmçr nosargât prast. Visskaistâkie ziedi un mîïi vârdi Irçnai Kuzmanei skaistajâ dzîves jubilejâ! Izturîbu, veselîbu un saulainus turpmâkos dzîves gadus. Elza, Anele V aduguni Îsts, ko Tu izdzîvo ar jçgu, Îsts, kas sapnî izsapòots, Ja viss tas tverts ar tâdu spçku, Kam bezgalîgums klâtu dots. Andi Íeìi! Sveicam 50 gadu jubilejâ! Priedeslaipu meitas - Biruta, Ruta, Aija, Maruta un Annas tante