śrīḥ śrīmate nigamāntamahādeśikāya namaḥ śrīmān veṅkaṭanāthāryaḥ kavitārkikakesarī ý vedāntācāryavaryo me sannidhattāṃ sadā hṛdi ý ý śrīmadvālmīkīyarāmāyaṇam ý ý sundarakāṇḍam ý ý caturdaśaḥ sargaḥ This document has been prepared by Sunder Kidambi with the blessings of śrī raṅgarāmānuja mahādeśikan His Holiness śrīmad āṇḍavan of śrīraṅgam This was typeset using L A TEX and the skt font.
śrīḥ śrīsītārāmābhyāṃ namaḥ śrīmate rāmānujāya namaḥ ý ý sundarakāṇḍam ý ý caturdaśaḥ sargaḥ aśokavanikāyāṃ praviśya tasyāḥ śobhāyā darśanamekasminnaśoke pracchannībhūtena hanumatā tata eva tasyā anusandhānam sa muhūrtamiva dhyātvā manasā cādhigamya tām ý avapluto mahātejāḥ prākāraṃ tasya veśmanaḥ ý ý 5.14.1 ý ý sa tu saṃhṛṣṭasarvāṅgaḥ prākārastho mahākapiḥ ý puṣpitāgrān vasantādau dadarśa vividhān drumān ý ý 5.14.2 ý ý sālānaśokān bhavyāṃśca campakāṃśca supuṣpitān ý uddālakān nāgavṛkṣāṃścūtān kapimukhānapi ý ý 5.14.3 ý ý tathā mravaṇasampapann āllatāśatasamanvitām ý jyāmukta iva nārācaḥ pupluve vṛkṣavāṭikām ý ý 5.14.4 ý ý sa praviśya vicitrāṃ tāṃ vihagairabhināditām ý rājataiḥ kāñcanaiścaiva pādapaiḥ sarvato vṛtām ý ý 5.14.5 ý ý vihagairmṛgasaṅghaiśca vicitrāṃ citrakānanām ý uditādityasaṅkāśāṃ dadarśa hanumān balī ý ý 5.14.6 ý ý vṛtāṃ nānāvidhairvṛkṣaiḥ puṣpopagaphalopagaiḥ ý kokilairbhṛṅgarājaiśca mattairnityaniṣevitām ý ý 5.14.7 ý ý prahṛṣṭamanujāṃ kāle mṛgapakṣimadākulām ý mattabarhiṇasaṅghuṣṭāṃ nānādvijagaṇāyutām ý ý 5.14.8 ý ý
mārgamāṇo varārohāṃ rājaputrīmaninditām ý sukhaprasuptān vihagān bodhayāmāsa vānaraḥ ý ý 5.14.9 ý ý utpatadbhirdvijagaṇaiḥ pakṣairvātaiḥ samāhatāḥ ý anekavarṇā vividhā mumucuḥ puṣpavṛṣṭayaḥ ý ý 5.14.10 ý ý puṣpāvakīrṇaḥ śuśubhe hanūmān mārutātmajaḥ ý aśokavanikāmadhye yathā puṣpamayo giriḥ ý ý 5.14.11 ý ý diśaḥ sarvābhidhāvantaṃ vṛkṣakhaṇḍagataṃ kapim ý dṛṣṭvā sarvāṇi bhūtāni vasanta iti menire ý ý 5.14.12 ý ý vṛkṣebhyaḥ patitaiḥ puṣpairavakīrṇāḥ pṛthagvidhaiḥ ý rarāja vasudhā tatra pramadeva vibhūṣitā ý ý 5.14.13 ý ý tarasvinā te taravastarasā bahu kampitāḥ ý kusumāni vicitrāṇi sasṛjuḥ kapinā tadā ý ý 5.14.14 ý ý nirdhūtapatraśikharāḥ śīrṇapuṣpaphalādrumāḥ ý nikṣiptavastrābharaṇā dhūrtā iva parājitāḥ ý ý 5.14.15 ý ý hanūmatā vegavatā kampitāste nagottamāḥ ý puṣpapatraphalānyāśu mumucuḥ phalaśālinaḥ ý ý 5.14.16 ý ý vihaṅgasaṅghairhīnāste skandhamātrāśrayā drumāḥ ý babhūvuragamāḥ sarve mārutena vinirdhutāḥ ý ý 5.14.17 ý ý vidhūtakeśī yuvatiryathā mṛditavarṇakā ý nipītaśubhadantoṣṭhī nakhairdantaiśca vikṣatā ý ý 5.14.18 ý ý tathā lāṅgūlahastaistu caraṇābhyāṃ ca marditā ý tathaivāśokavanikā prabhagnavanapādapā ý ý 5.14.19 ý ý mahālatānāṃ dāmāni vyadhamat tarasā kapiḥ ý yathā prāvṛṣi vegena meghajālāni mārutaḥ ý ý 5.14.20 ý ý www.prapatti.com 2 Sunder Kidambi
sa tatra maṇibhūmīśca rājatīśca manoramāḥ ý tathā kāñcanabhūmīśca vicaran dadṛśe kapiḥ ý ý 5.14.21 ý ý vāpīśca vividhākārāḥ pūrṇāḥ paramavāriṇā ý mahārhairmaṇisopānairupapannāstatastataḥ ý ý 5.14.22 ý ý muktāpravālasikatāḥ sphāṭikāntarakuṭṭimāḥ ý kāñcanaistarubhiścitraistīrajairupaśobhitāḥ ý ý 5.14.23 ý ý buddhapadmotpalavanāścakravākopaśobhitāḥ ý natyūharutasaṅghuṣṭā haṃsasārasanāditāḥ ý ý 5.14.24 ý ý dīrghābhirdrumayuktābhiḥ saridbhiśca samantataḥ ý amṛtopamatoyābhiḥ śivābhirupasaṃskṛtāḥ ý ý 5.14.25 ý ý latāśatairavatatāḥ santānakusumāvṛtāḥ ý nānāgulmāvṛtavanāḥ karavīrakṛtāntarāḥ ý ý 5.14.26 ý ý tato mbudharasaṅkāśaṃ pravṛddhaśikharaṃ girim ý vicitrakūṭaṃ kūṭaiśca sarvataḥ parivāritam ý ý 5.14.27 ý ý śilāgṛhairavatataṃ nānāvṛkṣaisamāvṛtam ý dadarśa kapiśārdūlo ramyaṃ jagati parvatam ý ý 5.14.28 ý ý dadarśa ca nagāt tasmānnadīṃ nipatitāṃ kapiḥ ý aṅkādiva samutpatya priyasya patitāṃ priyām ý ý 5.14.29 ý ý jale nipatitāgraiśca pādapairupaśobhitām ý vāryamāṇāmiva kruddhāṃ pramadāṃ priyabandhubhiḥ ý ý 5.14.30 ý ý punarāvṛttatoyāṃ ca dadarśa sa mahākapiḥ ý prasannāmiva kāntasya kāntāṃ punarupasthitām ý ý 5.14.31 ý ý tasyādūrāt sa padminyo nānādvijagaṇāyutāḥ ý dadarśa kapiśārdūlo hanūmān mārutātmajaḥ ý ý 5.14.32 ý ý www.prapatti.com 3 Sunder Kidambi
kṛtrimāṃ dīrghikāṃ cāpi pūrṇāṃ śītena vāriṇā ý maṇipravarasopānāṃ muktāsikataśobhitām ý ý 5.14.33 ý ý vividhairmṛgasaṅghaiśca vicitrāṃ citrakānanām ý prāsādaiḥ sumahadbhiśca nirmitairviśvakarmaṇā ý ý 5.14.34 ý ý kānanaiḥ kṛtrimaiścāpi sarvataḥ samalaṅkṛtām ý ye kecit pādapāstatra puṣpopagaphalopagāḥ ý ý 5.14.35 ý ý sacchatrāḥ savitardīkāḥ sarve sauvarṇavedikāḥ ý latāpratānairbahubhiḥ parṇaiśca bahubhirvṛtām ý ý 5.14.36 ý ý kāñcanīṃ śiṃśapāmekāṃ dadarśa sa mahākapiḥ ý vṛtāṃ hemamayībhistu vedikābhiḥ samantataḥ ý ý 5.14.37 ý ý so paśyad bhūmibhāgāṃśca nagaprasravaṇāni ca ý suvarṇavṛkṣānaparān dadarśa śikhisannibhān ý ý 5.14.38 ý ý teṣāṃ drumāṇāṃ prabhayā meroriva mahākapiḥ ý amanyata tadā vīraḥ kāñcano smīti sarvataḥ ý ý 5.14.39 ý ý tān kāñcanān vṛkṣagaṇān mārutena prakampitān ý kiṅkiṇīśatanirghoṣāṃ dṛṣṭvā vismayamāgamat ý ý 5.14.40 ý ý supuṣpitāgrān rucirāṃstaruṇāṅkurapallavān ý tāmāruhya mahāvegaḥ śiṃśapāṃ parṇasaṃvṛtām ý ý 5.14.41 ý ý ito drakṣyāmi vaidehīṃ rāmadarśanalālasām ý itaścetaśca duḥkhārtāṃ sampatantīṃ yadṛcchayā ý ý 5.14.42 ý ý aśokavanikā ceyaṃ dṛḍhaṃ ramyā durātmanaḥ ý candanaiścampakaiścāpi bakulaiśca vibhūṣitā ý ý 5.14.43 ý ý iyaṃ ca nalinī ramyā dvijasaṅghaniṣevitā ý imāṃ sā rājamahiṣī nūnameṣyati jānakī ý ý 5.14.44 ý ý www.prapatti.com 4 Sunder Kidambi
sā rāmā rājamahiṣī rāghavasya priyā satī ý vanasañcārakuśalā dhruvameṣyati jānakī ý ý 5.14.45 ý ý athavā mṛgaśāvākṣī vanasyāsya vicakṣaṇā ý vanameṣyati sādyeha rāmacintāsukarśitā ý ý 5.14.46 ý ý rāmaśokābhisantaptā sā devī vāmalocanā ý vanavāsaratā nityameṣyate vanacāriṇī ý ý 5.14.47 ý ý vanecarāṇāṃ satataṃ nūnaṃ spṛhayate purā ý rāmasya dayitā cāryā janakasya sutā satī ý ý 5.14.48 ý ý sandhyākālamanāḥ śyāmā dhruvameṣyati jānakī ý nadīṃ cemāṃ śubhajalāṃ sandhyārthe varavarṇinī ý ý 5.14.49 ý ý tasyāścāpyanurūpeyamaśokavanikā śubhā ý śubhāyāḥ pārthivendrasya patnī rāmasya sammatā ý ý 5.14.50 ý ý yadi jīvati sā devī tārādhipanibhānanā ý āgamiṣyati sāvaśyamimāṃ śītajalāṃ nadīm ý ý 5.14.51 ý ý evaṃ tu matvā hanumān mahātmā pratīkṣamāṇo manujendrapatnīm ý avekṣamāṇaśca dadarśa sarvaṃ supuṣpite parṇaghane nilīnaḥ ý ý 5.14.52 ý ý ý ý ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe vālmīkīye ādikāvye sundarakāṇḍe caturdaśaḥ sargaḥ ý ý www.prapatti.com 5 Sunder Kidambi